Son dakika: Ortadoğu alev aldı! İsrail askerleri ve göstericiler çatışıyor, yaralılar var

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump'ın dünyanın gözünün içine bakarak kutsal kent Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması, infiale neden oldu. Televizyonların canlı yayınladığı gösterişli şovla kararı imzalayan göçmen ve İslam karşıtı Trump, bugün yeryüzünün her noktasında tepki görüyor. İntifada çağrısı yapılan Filistin'de gösteriler başladı, İsrail askerleri ve protestocular arasındaki çatışmada kan aktı.

18.00: Reuters, protesto gösterilerinde en az 31 Filistinli göstericinin yaralandığını duyurdu.

17.40: Filistin'deki Fetih Hareketi, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımasının ardından barış sürecindeki rolünü sona erdirdiğini açıkladı.

16.35: Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD'ye, İsrail ile Filistin arasında Kudüs'ün statüsüne ilişkin yaşanan ihtilafta "tarafsız ve adil olması" çağrısı yaptı.

15.50 : Türkiye'deki gösterilerin adresi, Ankara'daki ABD Büyükelçiliği önü. Reuters haber ajansı, ellerinde Filistin ve Türkiye bayraklarıyla slogan atan protestocuların fotoğraflarını dünyaya servis ediyor.

15.40 : Rusya, Trump'ın Kudüs hamlesinin uluslararası toplumu ikiye böldüğünü açıkladı. Açıklamayı Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov yaptı.

14.55 : Haaretz gazetesi, İsrail askerleri ile Filistinli göstericilerin Batı Şeria ve Gazze'de çatıştığını bildiriyor. Çok sayıda göstericinin yaralandığı olayların fotoğraflarını uluslararası haber ajansı Reuters dünyaya servis ediyor. Haaretz Batı Şeria'da 14 protestocunun biber gazından, iki Filistinlinin de plastik mermi nedeniyle yaralandığını aktarıyor. İsrail askerleri Gazze sınırını toplananları dağıtıyor, çatışmada yaralılar var.

Ramallah, Tulkarm ve Nablus'ta yüzlerce gösterici sokağa çıkmış durumda. İsrail ve ABD bayraklarını yakan eylemcilerin öfkesinden Donald Trump'ın posterleri de nasibini alıyor.

İsrail ordusu, Batı Şeria'ya asker yığma kararı aldığını duyurdu.

14.45: İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasının çok faydalı olmadığını ve kendi planlarına bağlı kalacaklarını söyledi.

14.40: Pakistan’ın Peşaver kentinde düzenlenen gösteride ABD ve İsrail bayrakları, Trump posterleriyle birlikte yakıldı.

14.25: Rusya Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın Kudüs konusundaki yaklaşımından dolayı ciddi endişe içerisinde olduklarını belirtti. Moskova, bütün taraflara tehlikeli ve kontrol dışı sonuçlara yol açabilecek adımlardan kaçınma çağrısında da bulundu.

IRAK NOTA VERDİ

13.20 : Irak, Bağdat'taki ABD Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığı'na çağırdı. Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Mahcub, yaptığı yazılı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs kararından dolayı Bağdat Büyükelçisi Douglas Silliman'a nota verdiklerini ifade etti.

13.10 : Belçika Dışişleri Bakanı Didier Reynders, Avrupa Birliği'nin (AB) Ortadoğu Barış Süreci için daha fazla devreye girmesini istedi: "Artık barış sürecinde AB'nin daha etkin rol üstlenmesi gerekiyor. İsrail'in en büyük ticaret ortağı ve Filistin hükümetinin temel destekçilerinden biri olarak önemli bir konumumuz var."

Radio 1'e röportaj veren Reynders, "Belçikalı diplomatlar, bunun çok kötü bir karar olduğunu Amerikalı muhataplarına açık şekilde belirtti. ABD'de dış politika kararları alınırken artık müttefiklerin dahil edilmediğini görüyoruz. ABD yönetimi tek taraflı olarak kendi karar veriyor" dedi.

İNGİLTERE: KARARA KATILMIYORUZ!

12.40 : İngiltere Başbakanı Theresa May, Trump'ın kararına katılmadıklarını resmen duyurdu. May'in açıklaması şöyle:

"ABD’nin, büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma ve bir nihai statü anlaşmasına varılmadan önce Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararına katılmıyoruz. Böyle bir adımın bölgedeki barış beklentilerine yardımcı olmayacağına inanıyoruz. Birleşik Krallık’ın İsrail’deki büyükelçiliği Tel Aviv’dedir ve büyükelçiliğimizi taşımak gibi bir planımız bulunmamaktadır.

Kudüs’ün statüsüne ilişkin görüşümüz açıktır ve uzun zamandır benimsemiş olduğumuz bir görüştür: Kudüs’ün statüsü, İsrailliler ve Filistinliler arasında müzakere edilmiş bir anlaşma ile belirlenmelidir ve bunun sonucunda Kudüs; İsrail ve Filistin devletlerinin ortak başkenti olmalıdır. Konuya ilişkin BM Güvenlik Konseyi Kararları doğrultusunda, biz Doğu Kudüs’ü, İşgal Altındaki Filistin Topraklarının bir parçası olarak görüyoruz."

12.35: İsrail ordusu, Batı Şeria’daki asker sayısının ‘olası gelişmelere karşı hazırlık amaçlı olarak’ artırıldığını açıkladı.

11.55 : Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, net şekilde Trump'ın karşısında durdu. Büyükelçiliği Kudüs'e taşımayacaklarını ilan eden Ardern, "Karar bizi daha ileriye götürmeyecek. Bunun bazı şeyleri zorlaştıracağından şüphem yok. Her zaman iki devletli bir çözümü destekledik. Kudüs ve dini mekanlardaki sorunlar, iki devletli çözümün süreci bağlamında çözülmelidir" dedi.

11.50 : İran destekli Irak milisleri, ülkedeki ABD güçlerini hedef alma sinyali verdi. Hizbullah bağlantılı Irak Hareketi, "Trump’ın kararı aptalca. İsrail’i İslam ulusu bünyesinden çıkarmak büyük bir kıvılcımı ateşleyecek ve ABD güçlerini hedef almak için meşru bir neden olacak" açıklamasını yaptı.

11.35 : Azerbaycan, yazılı açıklamayla tepkisini gösterdi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yayınlanan metinde, "Azerbaycan, İsrail-Filistin çatışmasının barış yoluyla çözülmesini destekliyor. Sorunun Doğu Kudüs'ün Filistin'in başkenti olacak şekilde çözülmesinden yanayız. Tüm taraflara, BMGK'nın kararlarına uyma çağrısında bulunuyoruz" denildi.

HAMAS'TAN BEKLENEN ÇAĞRI!

11.25 : Hamas lideri İsmail Heniyye, İsrail'e karşı yeni intifada çağrısı yaptı. “Siyonist düşmana karşı intifada çağrısı yapmalı ve bunun için çalışmalıyız” dedi.

NETANYAHU: BİRÇOK ÜLKE ABD'Yİ TAKİP EDECEK

11.20 : İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD'yi takip ederek büyükelçiliklerini Kudüs'e taşıyacak birçok ülkeyle temas halinde olduklarını savundu.

CNN MANŞETTEN VERDİ

10.50 : CNN International'a konuşan Beyaz Saray'dan bazı yetkililer, Trump'ın kararının Ortadoğu'daki barış sürecine zarar vereceğini kabul etti. İsmi açıklanmayan yetkililer, "Sürecin, umuyoruz ki geçici bir süre, raydan çıkmasına hazırlıklıyız. Eminim bu, geçici bir süre olacaktır" dedi. CNN haberi "Beyaz Saray: Barış süreci hasar gördü" manşetiyle sundu.

10.40 : Körfez ülkesi Birleşik Arap Emirlikleri, bu sabah Kudüs'ün başkent olarak tanınmasını kınadı. Dışişleri Bakanlığı'nın resmi açıklamasında Arap ve Müslüman dünyasında kararın öfke yaratacağı belirtildi.

10.30 : Filistin'de bu sabah derin bir hayal kırıklığı ve öfke hakim. Gazze Şeridi'nde göstericiler sabah erkenden sokağa çıktı, İsrail polisi biber gazı ve tazyikli su kullanıyor.

Batı Şeria'da ise genel greve gidiliyor. Kudüs'ün doğusunda ve Ramallah'ta dükkanlar kapalı.

10.20 : Dün akşamki gösterilerin ardından ABD'nin İstanbul Başkonsolosluğu önünde güvenlik önlemleri artırıldı. Polis ekipleri konsolosluk önüne bariyerler koydu, nöbet tutan polislerin yanında TOMA'lar hazır bekliyor.

09.45 : Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), yarın acil olarak Kudüs gündemiyle toplanıyor. Toplantı çağrısı Fransa, Bolivya, Mısır, İtalya, Senegal, İsveç, İngiltere ve Uruguay'dan geldi.

ERDOĞAN: PAPA İLE GÖRÜŞECEĞİM!

09.40 :Cumharbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu sabah Ankara'da Trump'ı hedef aldı. Erdoğan, "Ey Trump, sen ne yapmak istiyorsun? Bu nasıl bir yaklaşımdır? Şu anda Sayın Trump'ın bu açıklamaları adeta 'mikser' görevi görmeye yöneliktir" dedi.

Papa ile görüşme talebi olduğunu belirten Cumhurbaşkanı, "Onunla da bu akşam veya yarın sabah görüşeceğiz. Çünkü burası aynı zamanda Hristiyanların da mabedi, onunla da bu konuyu görüşmem lazım. Sayın Putin'le de görüşmemi yapacağım. Batı ülkeleri, Almanya, İngiltere, Fransa, İspanya'yla da görüşmelerimi yapacağım" ifadesini kullandı.

08.40 : Malezya Başbakanı Necip Rezak, "Malezya ABD’nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını hiçbir zaman kabul etmeyecek" dedi. Ülkede yarın Cuma namazının ardından gösteriler düzenlenecek.

08.35 : Singapur Dışişleri Bakanlığı, "Kudüs geçmişi uzun olan hassas bir mesele. Kudüs hakkında alınacak kararların İsrail ve Filistin’in katıldığı doğrudan müzakerelerle alınması gerekir. Tek taraflı alınan kararlar Ortadoğu ve Filistin sorununun barışçıl yollarla çözülmesini engeller" açıklamasını yaptı.

08.15 : Endonezya Başkanı Joko Widodo, tanımayı güçlü bir şekilde kınadığını belirterek Trump'tan kararını geri çekmesini istedi.

NEW YORK VE WASHINGTON'DA GÖSTERİ

08.00 : ABD New York'taki Manhattan'da toplanan Filistin ve Müslüman ülkelerden öğrenciler, kararı protesto etti. 'Özgür Kudüs, Özgür Filistin' yazılı pankartlar taşıyan göstericiler, 'Hey Trump, Gazze kuşatması kalkmak zorunda, bunun farkında değil misin?', 'Kudüs ağlama, Filistin hiçbir zaman ölmeyecek', 'Kudüs hiçbir zaman İsrail'e ait olmadı' sloganları attı.

Kararın açıklandığı Beyaz Saray önünde de gösteri vardı. Aralarında bazı Yuhadi dernekleri, Amerikan Müslüman toplu temsilcileri ve Ulusal Kiliseler Konseyi üyelerinin bulunduğu grup, dayanışma içinde Trump'a karşı çıktı.

BM NOKTAYI KOYDU: BİR B PLANI YOK!

07.55 : BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, "İki devletli çözümün hiçbir alternatifi yoktur. Bir B Planı yok" diyerek Trump'ı hedef aldı. Kutsal kentin hem Filistinlilerin hem de İsraillilerin başkenti olması gerektiğini vurgulayan Guterres, tarafların müzakere masasına dönmesi için her şeyi yapacağını söyledi.

FRANSA VE ALMANYA AÇIKÇA KARŞI ÇIKTI

07.50 : Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, açık şekilde karara karşı çıktı. Macron, "Başkan Trump'ın sadece ABD'yi işin içine katan tek taraflı kararını onaylamadığıma dair pozisyonumu koruyorum. Üzüntü verici karar hem uluslararası hukukla, hem de BM kararlarıyla çelişiyor" diye konuştu.

07.45 : Almanya'dan da saatler içinde açıklama geldi. Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, "Büyükelçiliğimiz diğer Avrupa büyükelçiliklerinin de yer aldığı Tel Aviv'de bulunuyor. Bunun nedeni sadece tek taraflı adım atmamak değil, aynı zamanda eşlik ettiğimiz müzakere sürecinin bir gereği. Bu karar nihai olarak İsrail ve Filistin halkları arasında alınacak" ifadesini kullandı.

07.40 : İran Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, Trump'ın hamlesinin BM kararlarını çiğnediğini belirterek "Kışkırtıcı karar yeni bir intifadaya, şiddet ve radikalliğe yol açacaktır" denildi.

ANKARA ANINDA ÇIKIŞ YAPTI

07.35 : Tarihi karara en sert tepki gösteren ülkelerden biri Türkiye oldu, Ankara söz konusu adımı kınadığını vurguladı: "ABD yönetimini bu yanlış kararı gözden geçirmeye ve hesapsızca adımlardan kaçınmaya çağırıyoruz."

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, Twitter mesajında "Bu karar uluslararası hukukun ve ilgili BM kararlarının açık bir ihlalidir" dedi.

Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın ise, "ABD Yönetimi’nin Kudüs’le ilgili sorumsuz ve hukuksuz açıklamasını reddediyoruz ve kınıyoruz. Bütün dünya, uluslararası hukuk ve BM Kararlarını ihlal eden bu kararı reddetmeli ve Filistin halkının yanında yer almalıdır" tweetini paylaştı.

Ankara'daki İsrail Büyükelçiliği ve İstanbul'daki İsrail Konsolosluğu önünde toplanan kalabalık gruplar, kararı sloganlar atarak protesto etti. Gösterilerin fotoğraflarını, uluslararası haber ajansları Reuters ve Associated Press (AP) dünyaya servis etti.

Bursa'da ise sabah namazından sonra Ulu Camii önünde toplanan göstericiler, 'Mescid-i Aksa Onurumuzdur', 'Kudüs Özgür Değilse Dünya Tutsaktır' pankartları taşıyıp 'Müslüman uyuma kardeşine sahip çık' sloganları attı.

07.30 : İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström, şu açıklamayı yaptı:

"İsveç hükümeti ABD'nin Kudüs kararından derin endişe duymaktadır. Uluslararası hukuk ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına aykırı bir durum söz konusu. Karar uzun süredir problemli olan bir bölgede barış görüşmelerini sekteye uğratıp istikrarsızlık getirecek. ABD'nin aldığı karar, Avrupa Birliği (AB) ve İsveç'in Kudüs'e bakış açısını etkilemiyor."

FİLİSTİN'DE ÖFKE SELİ

07.25 : Filistin lideri Mahmud Abbas, Trump'ın basın toplantısının hemen ardından kararı kınadı. Abbas "Trump'ın kararı, Washington'ın barış sürecinden çekilme ilanıdır" dedi, ABD'nin uluslararası anlaşmaları ihlal ettiğini bildirdi.

Gazze Şeridi ve Batı Şeria'da ise gösteriler vardı. Filistinliler, Donald Trump'ın posterlerini ve ABD bayraklarını yaktı. Gazze'deki gösteriye Hamas lideri İsmail Heniyye de katıldı.

Euronews televizyonuna konuşan bir gösterici, Mahmud Abbas'tan tüm barış görüşmelerini hemen durdurmasını istedi.

ARAP DÜNYASI AYAKTA

07.15 : Arap coğrafyasında protestocular sokaktaydı. Ürdün'ün birçok kentinde sokağa çıkan göstericiler, Filistin ve Kudüs lehine sloganlar attı. Ülkede Cuma günü büyük bir gösteri yapılması bekleniyor.

Başkent Amman yakınlarındaki El Bakka mülteci kampındaki Filistinliler, Trump'ın açıklamasını televizyonlardaki canlı yayınlardan takip etti.

Kararı kınayan Lübnan, Trump'ın adımını reddettiklerini açıkladı. Lübnan'daki mülteci kamplarında kalan Filistinliler ise, gösterilerle ABD ve İsrail'i protesto etti.

Kuzey Afrika ülkesi Tunus'ta bugün bir gösteri var.

İsrail'le barış anlaşması imzalayan ilk Arap ülkesi Mısır'dan da tepki var. Dışişleri Bakanlığı, kararın barış sürecini olağanüstü şekilde olumsuz etkileyeceğini duyurdu.

Irak'tan "Kim olursa olsun hiçbir devletin işgali meşru kılıp Filistinlilerin meşru haklarına dokunma hakkı yoktur" açıklaması geldi.

Bahreyn, Cezayir ve Kuveyt ise, yaptıkları açıklamada kararı kınadı ve Washington'dan geri adım atmasını istedi.

İSRAİL'DE BAYRAM VAR!

07.10 : Daha Trump kararı açıklamadan kutlamalara başlayan İsrail'de, Başbakan Binyamin Netanyahu "Tarihi bir an" ifadesini kullandı, ABD Başkanı'na derin bir minnettarlık duyduğunu söyledi.

Kutsal kenti çevreleyen tarihi duvarlara ise ABD ve İsrail bayrakları yansıtıldı.

07.00 : ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs kararına verilen tepkileri, gün boyu canlı blogla aktaracağız.