Yargı paketi önce muhalefete gidecek

AK Parti’nin, ifade özgürlüğünü genişletecek, yargının iş yükünü azaltacak ve en az 30 bin kişinin tahliyesine imkan tanıyarak cezaevlerindeki kapasite aşımı sorununa da çözüm olacak düzenlemeler içeren yargı paketini Meclis’e sunmadan önce muhalefet partilerinin kapısını çalacağı ve uzlaşma arayacağı öğrenildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yargı yılı açılış konuşmasında hazırlıklarında son aşamaya gelindiğini açıkladığı Yargı Reformu Stratejisi’ndeki hedefleri hayata geçirecek yargı paketi, 1 Ekim’de başlayacak yeni yasama yılında Meclis’in öncelikli gündemi olacak. Geçen yasama yılında üzerinde çalışma yapılması için AK Parti Grup yönetimine sunulan teklif taslağı partinin hukukçu vekillerince incelenmiş, TBMM Başkanlığı’na sunulmak üzere de vekillerden imza toplanmaya başlanmıştı. Ancak pakette yer alan bazı hükümler konusunda hukukçu vekillerden itiraz gelince, AK Parti yönetimi hem yeniden bir değerlendirme yapmak hem de düzenlemenin Meclis’ten kavgasız gürültüsüz geçmesini sağlayacak şekilde muhalefetle uzlaşma aramak amacıyla teklifin Meclis Başkanlığı’na sunulmasını ertelemişti.

Büyük ölçüde tamamlandı

Milliyet’in parti kurmaylarından edindiği bilgiye göre, AK Parti reform niteliğinde düzenlemeler içeren paketin Meclis’te uzlaşmayla yasalaştırılabilmesi için teklifi TBMM Başkanlığı’na sunmadan önce muhalefetin kapısını çalacak. AK Parti kurmayları, yeni askerlik sistemini getiren yasada olduğu gibi muhalefet partileriyle bir araya gelip, öngörülen değişiklikler konusunda görüşlerini alacak. Partilerle ilk etapta tek tek görüşme yapılması ve uzlaşma umudu görülürse bu görüşmelerin ardından gayrı resmi bir komisyon çalışması düşünülüyor.

Konuya ilişkin Milliyet’in sorularını yanıtlayan AK Parti kurmayları, “Çalışmalar büyük ölçüde tamamlandı. Meclis açılmadan önce eylül ortası gibi teklifimizi muhalefet partilerine sunabiliriz” bilgisini verdi. Parti kurmayları, muhalefetin talep ve önerileri doğrultusunda teklifin rötuşlanarak Meclis Başkanlığı’na sunulabileceği gibi sağlanan uzlaşma çerçevesinde Meclis Adalet Komisyonu’ndaki görüşmeler aşamasında gerekli değişikliklerin teklife yansıtılabileceğini ifade etti.

Pakette neler var?

Üzerinde son rötuşları yapılan yargı paketi teklif taslağında yer alabileceği belirtilen belli başlı bazı düzenlemeler şöyle:

 Düşünce ve ifade özgürlüğünü genişletmeye yönelik olarak bazı suçlarla ilgili istinafta kesinleşen beş yılın altındaki ceza kararlarına temyiz yolu açılacak. Terörle Mücadele Kanunu’nun terör propagandası suçunun düzenlendiği 2. fıkrasına, “Haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz” hükmü eklenecek.

Yargının yükünü asgari yüzde 30 oranında hafifleteceği ifade edilen “seri yargılama” usulüne geçilecek. Bu yöntem uyarınca, soruşturma aşamasında toplanan deliller ışığında suçu sabit görülen faile, suçunu itiraf etmesi şartıyla ceza indirimi teklif edilecek. Failin suçunu itiraf etmesi durumunda dosyanın sevk edildiği mahkemenin hâkimi de kabul ederse hüküm çok kısa sürede kesinleşecek. Seri yargılama usulü terör, örgüt, şiddet ve cinsel suçlarda geçerli olmayacak.

Yargılama sonucu mahkemece verilebilen “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” kararı konusunda savcılara da yetki tanınacak.

Tutukluluğa sınır

Cumhuriyet savcıları suçun sübutuna doğrudan etki edecek delilleri toplamadan dava açamayacak. İddianamenin iadesi müessesesi işler hale getirilecek.

Tutuklama için, “suçun işlendiği konusunda kuvvetli şüphe” yeterli olmayacak, “kuvvetli şüphenin varlığını gösteren somut delillerin bulunması” şartı aranacak.

Soruşturma aşamasında tutukluluk süresine sınırlama getirilecek. Tutukluluk süreleri çocuklar bakımından yarı oranında uygulanacak. 3 aydan fazla tutuklu kalan şüpheli soruşturma evresi tamamlanıncaya kadar ağır ceza mahkemesi başkanına yapacağı itiraz ile tutukluluğu hakkında bir karar verilmesini isteyebilecek.

Şiddet mağdurları

Hiçbir sosyal güvencesi olmayan şiddet mağdurlarının suçtan kaynaklı tedavi giderlerinin tamamı devlet tarafından karşılanacak. Soruşturma veya kovuşturma evresinde, dava nakli veya adlî tıp işlemleri nedeniyle yerleşim yeri dışında bir yere gitme zorunluluğu doğması halinde mağdurun yapmış olduğu konaklama, iaşe ve ulaşım giderleri, Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenecek.

15 yıl kıdemi olan avukatlara yeşil pasaport hakkı tanınacak.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da, Anayasa Mahkemesi’nin kasım 2017 tarihli iptal kararı doğrultusunda erişimin engellenmesi tedbirleri kademeli olarak uygulanacak. Buna göre mahkemece, doğrudan site kapatma kararı verilmesi yerine öncelikli olarak URL adresi üzerinden erişimin engellenmesi, bu tedbir yerine getirilemediği takdirde mahkemeden tüm siteye erişimin engellenebilmesinin talep edilmesi imkanı getirilecek.