Popüler bilimin yeni adresleri
07.04.2018 - 01:30 | Son Güncellenme:
Görkem Evci
Yalanların kopyala-yapıştır kolaylığı ile bir anda on binlerce kişiye ulaşabildiği sanal âlemde, sayıları her gün artan popüler bilim platformları da “sözdebilim”le, şehir efsaneleriyle, daha fazla “tık” almak için yapılan çarpıtmalarla mücadele ediyor, görsel ve işitsel içerikler oluşturuyor.
Popüler bilim platformlarından Evrim Ağacı’nın bünyesinde öğrenciler ve akademisyenler bulunuyor. “Biz bu yola çıktığımızda hepimiz öğrenciydik, şimdi yüksek lisans ve doktoralarını almış veya almakta olan akademisyenlere ve akademisyen adaylarına dönüştük” diyen Evrim Ağacı kurucularından Çağrı Mert Bakırcı, platformun ODTÜ’de bir öğrenci grubu olarak kurulduğunu, bugün dev bir aileye dönüştüğünü söylüyor. Bakırcı, Evrim Ağacı’nın ortak paydasını şöyle açıklıyor: “Aşırı popülerleştirilmiş ve amiyane tabiriyle ‘ayağa düşmüş’ bilim algısına son verip, modern akademik bulguları popüler bir dile dönüştürerek, fazla seyreltmeden ve herkesin anlayacağı dille halkımıza ulaştırmak.”
Evrim Ağacı, daha çok evrimsel biyoloji alanında çalışmalar yapıyor. Bakırcı, evrimle ilgili hataları, eksikleri ve yanlış anlaşılmaları giderirken, bir yandan da modern bilimi anlatma fırsatı bulduklarını söylüyor. Fakat Evrim Ağacı, bu alanla sınırlı kalmıyor, kuantum fiziği, paleontoloji, jeoloji, kimya, psikoloji, sosyoloji gibi çeşitli alanlarda popüler bilim içerikleri üretiyor.
Evrim Ağacı’nda 534 detaylı popüler bilim makalesi, 7767 popüler bilim içeriği, 500’e yakın video, 1399 bilimsel sözlük girdisi, 65 kısa soru-cevap içeriği bulunuyor. Evrim Ağacı’nın en çok ilgi gören içerikleri; insan evrimiyle ilgili olanlar, biyoloji ve fizik dalındaki yanlış bilgileri düzelttikleri ‘mitler ve gerçekler’ içerikleri ve modern bilim metodolojisi gibi konular.
16 milyon izlenme
Evrim Ağacı sadece internet sitesi üzerinden ayda en az 1 milyon kişiye ulaşıyor. Sosyal medya hesapları üzerinden de haftada birkaç milyon kişi, Evrim Ağacı’nın paylaşımlarını takip ediyor. Yaklaşık 1 yıldır kullandıkları Youtube’ta toplam izlenme sayısı 16 milyon civarında. Evrim Ağacı sitesine girenlerin yüzde 55’i erkek, yüzde 85’i 18-44 yaş arasında. Yüzde 93’ü Türkiye’den olmak üzere başta Almanya, ABD, Kıbrıs, Azerbaycan, İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerden ziyaretçileri var.
Bir kahve ısmarlayın!
Evrim Ağacı biri tamamlanmış, diğeri yapım aşamasında olan iki proje için Avrupa Evrimsel Biyoloji Cemiyeti’nden destek almış. Devlet kurumlarından fon almayı düşünmüyorlar. Amaçları, okur desteğiyle büyümek...
Patreon isimli kitle fonlama sitesi üzerinden yaklaşık 750 kişi her ay Evrim Ağacı’na küçük maddi destekler sağlıyor. Grubun amacı ise milyonları aşan takipçi kitlesinin sadece 2 bin kadarının “ayda 1 fincan kahve ısmarlayacak düzeyde” destek vermesi. Bakırcı, bu fonlama sisteminin özgür içerik üretimi için çok önemli olduğunun altını çiziyor.
Bilimfili
Bilimfili.com, Boğaziçi Üniversitesi’nden bir grup arkadaş tarafından ekim 2014’te kuruldu. Bilimfili’nden Gürkan Akçay, bilimin toplumun geniş kesimlerine ulaşmasını amaçladıklarını söylüyor. Bilimfili, fizik, kimya, arkeoloji gibi çok farklı alanlarda yayınlar yapıyor.
Akçay, bazı yayınları, yurt dışında yayımlanan önemli makaleleri inceleyerek ya da o makale hakkında yurt dışında yapılmış haberleri çevirerek hazırladıklarını, bazen de ekip üyelerinin kendi uzmanlık alanlarındaki araştırmaları kaleme aldıklarını belirtiyor.
Ayda 1.5 milyon tık
Bilimfili.com ayda 1.5 milyon sayfa görüntüleme sayısına ulaşıyor. Yakın zamana kadar sadece yazılı olarak yayın yapan Bilimfili, Youtube üzerinden video yayınlarına da başladı. Animasyon videoları da yapan Bilimfili, Youtube yayınlarını düzenli hale getirdi. Bilimfili de diğer platformlar gibi bağış yoluyla az miktarda finansman sağlıyor. Çalışmalarını sürdürmelerini isteyenlerden destek bekliyor.
Bilimfili de etkinliklerini sanal dünyanın dışına taşıyor. Çeşitli etkinliklerde bilim meraklıları ile bir araya geliyor. Köy okullarına giderek çocuklarla deney yapmak da Bilimfili’nin gerçekleştirmek istediği projelerden biri.
YARIN: YALANSAVAR VE AÇIK BİLİM
