Bu testle yaşam kalitenizi yükseltin!

Ayşegül Aydoğan Atakan
 
Karabiberden karpuza, bütün besinler vücutta sindirildikten sonra ya bağırsaklarda iyi sindirilmediği için ya bağırsak bakterileri iyi olmadığı için ya da kişinin yatkınlığı olduğu veya yaşlandığı için vücut o besini bir bakteri gibi algılıyor. Bu nedenle kendini korumak için ona reaksiyon gösteriyor.

Dr. Ayşegül Çoruhlu’ya göre gıda duyarlılığının temeli buna dayanıyor. Ancak bir süredir gıda duyarlılığı yaratan besinler bazı testlerle ortaya çıkarılıyor. Hatta ''Alcat'' adlı yeni bir testle artık sadece gıda duyarlılığı değil, bazı antibiyotikler, ilaçlar, mantar ve küf gibi maddelerin de vücuda zararları tespit edilebiliyor. Yapılan gıda duyarlılığı testinden sonra verilen beslenme reçeteleri ve zararı dokunmayan besin listeleriyle, kimilerinin yaşam kalitesi yükseliyor kimilerininse hayatı tamamen değişiyor.

İntermed Kliniği Laboratuvar sorumlusu Dr. Ayşegül Çoruhlu, besin duyarlılığı ve bu sorunu ortaya çıkaran testlerle ilgili sorularımızı yanıtlamaya devam ediyor. Bu testin yapılmasında amaç nedir? Bağışıklık sisteminin yükünü hafifletmek mi?
Amaç, koruyucu hekimlik ve immün sistemi doğru çalıştırmak. Bugünden 20 yıl sonrasını desteklemeye yönelik bir yaklaşım sunuyor. Temelinde bağışıklık sisteminin yükünü hafifletmek geliyor. Grip olduğunuzdaki yorgunluk nasıl ki bir hafta sizi güçsüz kılıyorsa bunu gıda duyarlılığında hayat boyu yaşıyorsunuz. Bu problemi yaşayan herkes aslında kendi kapasitesinin altında yaşıyor. Çünkü böyle bir yükle beraber oluyor.

Gıda duyarlılığı testi nedir? Nasıl yapılır?

Nasıl ki egzersiz yapmak bir problemse yanlış yiyor olmak da bir problemdir. Sağlıklı olma başlığı altında kendi yaptıklarımızı kontrol edebilmek için ne yiyeceğimize dikkat etmemiz gerekiyor.
İnflamasyon dediğimiz yangı, vücudun bir şeylere karşı mücadele etmesidir. Genelde vücuda dışardan gelene karşı savaş verilir ama inflamasyon vücudun kendi içindeki durumlarla da ilgilidir. Gıda duyarlılığı testi de buna neden olan besinlerin ortaya çıkarılmasını sağlar. Kişiden kan alınıyor bunun sonucu ise bir katalog halinde hastaya veriliyor.

Kimler başvuruyor test yaptırmaya?

Önce yatkın olanlar geliyor. Bunun dışında çok fazla diyetle uğraşıp verim alamayanlar bunu deniyorlar. Çünkü diyette masum diye verilen besinler de blokaj yapabiliyor. Döküntüsü, cilt alerjisi gibi şikâyetleri olup spesifik bir sebebi bulunamayan ve tedavi edilemeyen sorunları olan, doktor doktor dolaşmış kişiler gelebiliyor.

Kaç yaşından itibaren bu test yaptırılabilir?

17 yaşından büyüklere bu testi uyguluyoruz.

Test yapıldıktan sonra nasıl bir yol izleniyor?

Öncelikle katalogda yer alan bilgiler hastaya açıklanıyor. Hastanın uzak durması gereken besinler üç kategoride toplanıyor. Örneğin kırmızı kategori kişinin burada yer alan besinlere karşı reaksiyonun çok yüksek olduğunu, turuncu kategori orta seviyede reaksiyon olduğunu, sarı kategori ise daha düşük reaksiyonu gösteriyor. Bunların yanı sıra kişinin tüketebileceği masum olarak görülen yiyeceklerin listesi de bu katologda yer alıyor. Daha sonra bu yiyeceklerle ilgili örnek bir paket veriyoruz.

Peki reaksiyon yaratan besinlerin ne kadar süreyle tüketilmemesi gerekiyor?

Vücutta ağızdan alınıp da o yiyeceğin kana geçmesi ve reaksiyon göstermesiyle ilgili süre dört gün olduğundan dört günden daha sık, aynı yiyecek türünü tüketmek reaksiyonu artırıyor. O yüzden en önemli şey o dört günlük döngüyü sağlamaktır. Mesela kırmızı kategorideki besinlerin altı ay hiç yenmemesi gerekiyor ki oluşmuş reaksiyon sıfırlansın. Turuncu kategorideki besinleri ise üç ay hiç yememek gerekiyor. Sarı grupta yer alan besinleri de dört günde bir tüketilmeye döndürülmesi gerekiyor. Kırmızı ve turuncu kategoride detoksifikasyon süresi dolduğunda tıpkı sarıda yapıldığı gibi dört günde bir tüketime dönülüyor.

Yani yasaklı besinlerden ömür boyu kaçınılması anlamına gelmiyor...

Hayır. Üç ve altı ay süreleri dolduğunda hayat boyu bu besinleri de yiyebilir.

Kaç çeşit besin duyarlılığı saptanabiliyor?

150 kadar besin saptanıyor. Ama besinlerin dışında kimyasallar yani ilaçlar ve yiyecek katkı maddeleri, mantarlar da tespit edilebiliyor. Farklı farklı paketlerle bu testler yapılabiliyor. Örneğin aspirin çok kullanılan bir ilaç ve duyarlılık olabiliyor. Birtakım antibiyotikler de aynı şekilde duyarlılık yaratabiliyor. Diyelim ki yaygın görülen kandida mantarını vücut gördüğünde reaksiyonu fazlaysa bu kişinin yatkın olduğunu gösteriyor. Kandida, çok şekerli beslenmeyle problem yaratabildiğinden kişinin şekerden, alkolden uzak durması lazım. Kullandığı şampuana, deterjana dikkat etmesi gerekir.

Testten sonra kişilerin yaşamında gözle görülür değişiklikler oluyor mu?

Gluten duyarlılığı olan bazı hastalar evine ekmek makinası alıyor ya da gluten free unları yurtdışından getirip kendi ekmeklerini yapıyorlar. İnek sütüne duyarlılığı varsa süt ürünlerinden keçi ürünlerini tercih ediyor. Ben de soya ürünlerini öneriyorum hastalara. Daha çok soya ve sebzeyi tercih edenlerin sayısı artıyor. Mikrodalgadan, kızartmadan vazgeçiyorlar. Bazı hastalarımızın sanki yüzüne estetik yaptırmışcasına cildinde olumlu değişiklikler gözlemliyoruz.