“Ücret talep eden plajlar hak ihlali yapıyor”

Geçtiğimiz hafta Kıbrıs, Girne’de “Hade, beleş denize girmeye” sloganıyla düzenlenen protestoya vatandaşlar yoğun ilgi gösterdi. Bir ada ülkesi olmasına rağmen halkın denize girme hakkının plaj işletmecileri tarafından engellendiğini ifade edenler, plajlara giriş ücreti ödemeden girmeye başladı. Peki durum Türkiye’de nasıl? Ege, Akdeniz ve İstanbul sahillerinin en popüler plajlarını işletenleri aradık, giriş ücreti alıp almadıklarını sorduk. Sahillere ücretsiz giriş hakkımızı nasıl savunacağımızı ise Avukat Cevat Kazma’dan öğrendik. Sahilleri kapatan beach club’lara ya da otel plajlarına ücretsiz girmenin vatandaşın hakkı olduğunu ifade eden Kazma, “50 metreden daha yakın olarak konumlanan sahil işletmeleri yasalara uygun davranmıyor. Vatandaş bu alanlara girerken ücret ödememeli. Hatta bugüne kadar ödenen ücretler geri alınabilir” diyor.

- Yaz aylarında yapılan tatillerde konaklama ve ulaşımdan sonraki en büyük gider kalemi plajlara ödenen ücretler. Oysa denizler halkındır. Kanun bu konuda ne diyor?

Evet, aynen öyle. Şezlong, şemsiye, duş, loca, yiyecek-içecek gibi hizmetler sunan bu alanlara giriş ücreti kişi başı 50 ile 1000 lira arasında değişiklik gösteriyor. Ancak denize sıfır olarak konumlanan bu tür işletmeler bir hak ihlali yapıyor. Kıyı Kanunu’nun 4. ve 5. maddeleri gereğince bu tür işletmelerin kıyı kenar şeridi ile arasında en az 50 metre mesafe bulunması gerekiyor. Bu mesafenin kanunen herkese açık bir alan olması gerekir. Kısacası denize
50 metreden daha yakın sahil işletmelerinin verdiği hizmetler yasal değildir. Bu alanda denize girmek, güneşlenmek için giden kişilerden ücret talep edilemez.

“Hizmet satışı olursa işletme ücret talep eder”

- Plajlarda “Para vermek zorunda değilim” diyen herkesi içeri almıyorlar. Güvenlik görevlileriyle tartışmalar yaşanabiliyor. Öyle bir durumda hakkımızı nasıl savunabiliriz?

Kişiler Kıyı Kanunu’nu yetkililere göstererek, hakları olan kumsalı ve denizi kullanmak istediklerini belirterek alana giriş yapabilirler. Sadece denizi ve kumsalı kullanmak isteyen kişiler için görevliler hiçbir müdahalede bulunamazlar. Görevlilerin zorluk çıkarmaları halinde polis ya da zabıta görevlilerini çağırma ve tutanak tutturma hakkına sahipler. Tabii ilgili alana girildikten sonra işletmenin sunduğu imkanlardan faydalanılırsa yani bir hizmet satışı olursa işletme ücret talep eder. Vatandaşlar kumsalı ve denizi serbestçe kullanım hakkına sahiptir ancak işletmelerin sunduğu şezlong, duş, şemsiye, loca imkanlarından faydalanırlarsa, işletme ücret alır. Sonuç olarak bu işletmeler de ilgili alanı tahsis eden kurumlara işgaliye adı altında ücret ödüyor.

- Ya bugüne kadar ödenen ücretler?

Herhangi bir tatsızlık yaşamak istemediğinden ödeme yaparak ilgili alana girenler, daha sonra ödeme yaptıklarını gösteren belge ile Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurup paralarını iade alabilirler. Yine aynı şekilde işletmenin sunduğu imkânlardan faydalanılmaması ve bunun ispatlanması gerekir.

- Yasaya göre denizden 50 metre mesafe vatandaşa ait fakat işletmeler kiraladıkları alana çevre düzenlemesi yapıyor, o alandan girilen denizi ve kumu temizletiyor. Bu anlamda işletmelere haksızlık yapılmış olmuyor mu?

Yasa çok açık. Kıyıya 50 metre mesafesi olan her yer herkesin eşit olarak ve serbestçe kullanımına açıktır. İşletmelere bu alanları tahsis eden kurumların, belediyelerin de yasayı ihlali söz konusu. Yani bir haksızlık var ise vatandaşa haksızlık yapılıyor.

Beach club’ların uygulamaları

Popüler beach club’larımızı aradık. Giriş ücreti vermeden içeri girip giremeyeceğimizi sorduk.

İşte cevaplar...

- Kilyos Babylon: Hayır
- Kilyos Suma: Hayır
- Çeşme Madeo: Hayır
- Çeşme Eden 7800: Hayır
- Bodrum Nikki Beach: Hayır
- Bodrum Interni: Hayır
- Antalya Mai Tai Beach Club: Hayır
- Antalya Lara Beach: Evet
- Bodrum Alga Beach: Evet
- Göcek D-Marin: Evet

VATANDAŞ GÖZÜYLE...

“Plajlara para ödemekten sıkıldım”

Pelin Duysak
Bugüne kadar tüm tatillerimde plajlara para vermekten sıkıldım. İçeride kullanmak isteyenlerden şezlong ve şemsiye parası alınmalı. İçeri girerken minimum 70 lira istiyorlar ama bu fiyat şezlong ve şemsiye için uçuk bir rakam. İstediğim yerden denize girme hakkımın ihlal edildiğini biliyorum ama kapıda güvenlik görevlileriyle kavga edip tatilimi mahvetmek de istemiyorum.

“Loca kiraladığımız için giriş ödemiyoruz”

Mehmet Alan
Biz genelde grup olarak loca kiralıyoruz. 10 kişi gittiğimizde ve loca kiralayacağımızı söylediğimizde bizden giriş ücreti almıyorlar çünkü o ücretin fazlasını locaya ödüyoruz. Orada bize bir hizmet ve müzik eşliğinde bir eğlence sunuluyor. Gece kulübünün gündüz hali oluyor ve bunun için para ödemek tabii ki normal. Sadece havlusunu serip denize girmek isteyen insanlardan giriş ücreti alınması doğru değil ama o kişilerin de bu tarz beach’lerden hoşlanacağını ve illa oraya gelmek isteyeceğini zannetmiyorum.

“O plajlar yüzünden sahile gitmiyorum”

Sevil Ulusman
14 yıldır Bodrum’da yaşıyorum. Buradaki otel plajları ve özel beach işletmeleri yüzünden sahilden denize girmiyorum. Gümbür gümbür müzik dinleyerek denize girmek benim tarzım değil. Küçük bir teknemiz var, onunla açılıp istediğimiz koydan denize giriyoruz. Plajların bu şekilde sahilleri bloke etmesine çok kızıyorum. Kıbrıs’taki gibi bir ayaklanma olursa o plajlara gitmediğim halde mutlaka eyleme ben de katılırım.