Nâzım’ın da katıldığı o toplantı fişlenmiş

Tarihçi Dr. Mehmet Perinçek, Toplumsal Tarih dergisinde Nâzım Hikmet’in 59 yıl önce Özbekistan’a yaptığı seyahatin bilinmeyen belgelerini gün yüzüne çıkardı. Rus-Sovyet devlet arşivlerinden çıkan belgeler arasında NATO’nun gizli fişleme kaydı var.
“Bilinmeyen yazıları ve belgelerle Nâzım Hikmet’in Orta Asya Seyahati” başlıklı Mehmet Perinçek imzalı araştırma yazısında, Nâzım Hikmet’in Drujba Narodov (Halkların Kardeşliği) için kaleme aldığı gezi notları yer alıyor. Türkmen şarkılarının Anadolu türküleriyle benzerliğine şaşıran Nâzım, notlarında; “Hazar Denizi gözden kayboldu. Ben, Orta Asya’nın kalbine doğru dalmayı sürdürdüm. Garip bir heyecan hissetmeye başladım… Orta Asya!.. Benim Anadolu’daki atalarım bu topraklardan gelmişti. Benim Türk köylülerimin türküleri ile trende radyodan duyduğum Türkmen şarkılarında ne çok ortak yan vardı! Fakat yeni Türkmen şarkılarının melodisindeki sözler farklı” ifadelerini kullanmış.
İstihbarat raporu
Taşkent’i Paris’le de kıyaslayan Nâzım, 59 yıl sonra ortaya çıkan notlarında, “Taşkent Paris’e benziyor” görüşüne yer veriyor.
Arşivden çıkartılan en dikkat çeken ayrıntıyı ise, NATO’ya ait istihbarat raporu oluşturuyor.
NATO’ya bağlı ajanların Nâzım Hikmet’in katıldığı Taşkent’teki Asya ve Afrika Yazarları Konferansı hakkında istihbarat topladıklarını ortaya koyan belgenin, Moskova’daki İngiliz Büyükelçiliği’ndeki yetkililer tarafından hazırlandığı anlaşılıyor. İstihbarat raporunda şu ifadeler yer alıyor:
“Ruslar bu konferansa önceki Film Kongresi’ne göre oldukça az kaynak ayırmış. Ciddi edebi bakış açısından, Yazarlar Konferansı hemen hemen beş para etmezmiş. Tek başarısı, Asyalılar ve Afrikalılar arasında bazı ilginç ve teşvik edici toplantılar yapması ve komünist unsurların olağan şekilde propaganda yapmasına olanak tanıması olmuş. Yazarlar Konferansı’na ilişkin genel izlenimimiz, komünist olmayan yazarların üzerinde derin bir etki yaratma girişimi olarak, konferans neredeyse tam bir başarısızlıktı” ifadeleri yer alıyor.