12.07.2018 - 01:30 | Son Güncellenme:
Kıvanç El - Brüksel
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi’nin basına kapalı oturumunda müttefikleri tam bir dayanışma ve iş birliği içerisinde olmaya çağırdı.
Yeni sistemin hayata geçmesinin ardından ilk resmi ziyaretlerini Azerbaycan ve KKTC’ye gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün de ilk uluslararası zirvesi olan NATO Liderler Zirvesi’ne katıldı. Brüksel’de düzenlenen zirvede Erdoğan’a, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ak Parti İstanbul Milletvekili Ahmet Berat Çonkar, MHP İstanbul milletvekilleri Cemal Çetin ve İsmail Faruk Aksu eşlik etti. Erdoğan, NATO’nun yeni karargâhtaki Türkiye’nin NATO nezdindeki daimi temsilciliğinin resmi açılışını heyet üyeleriyle yaptı.
29 LİDER
Erdoğan, diğer ülke liderleriyle birlikte Diplomat Restaurant’ta devlet ve hükümet başkanları onuruna verilen yemeğe de katıldı. Yemeğin ardından NATO Karargâhı’nın girişinde bulunan Agora alanında, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in ev sahipliğinde liderler için resmi karşılama töreni yapıldı. Stoltenberg, Erdoğan’ın da aralarında bulunduğu NATO’ya üye ülkelerin liderleriyle tek tek tokalaştı. Daha sonra Stoltenberg eşliğinde 29 ülkenin lideri, NATO’nun tarihi ve faaliyetlerinin anlatıldığı sergiyi gezdi. Bu sırada Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile bir süre sohbet etti.
SAMİMİ GÖRÜNTÜ
Liderler, üye ülkelere ait helikopter gösteri uçuşunun yapılacağı alana geçerken Erdoğan’ın, ABD Başkanı Donald Trump ile sıcak sohbeti dikkati çekti. Gösteri uçuşu öncesinde 29 üye ülkenin liderleri aile fotoğrafı çektirdi. Erdoğan, daha sonra devlet ve hükümet başkanları toplantısının birinci oturumuna katıldı. Konferans Merkezi Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıya katılan liderlerin yerlerini aldığı esnada Trump, Erdoğan’la samimi şekilde tokalaştı. Trump ayrıca, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’la da bir süre sohbet etti. Zirvede ilk oturum sonrasında Erdoğan, Trump ve Macron ile ayak üstü kısa bir süre sohbet etti.
ASİMETRİK TEHDİT UYARISI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, basına kapalı gerçekleşen “Liderler Toplantısı”nın ilk oturumunda konuştu. Edinilen bilgiye göre Erdoğan, uluslararası güvenlik ve terörle mücadele konusunda üye ülkelerin daha fazla işbirliği yapması gerektiğine dikkati çekti. Erdoğan’ın, “Terörle mücadelede konvansiyonel tehditlerle beraber asimetrik tehditlere karşı da imkan ve yetenek geliştirilmeli. Tüm bu asimetrik tehditler, gerek ulusal gerek uluslararası düzlemde tabii bizim de güvenliğimizi ciddi şekilde tehdit ediyor. Terör bu tehditler arasında şu anda en öncelikli olanı. Bütün bu sorunların üstesinden gelebilmek için kararlı, ilkeli ve tutarlı bir duruş sergilenmesi de şart. Bilhassa NATO müttefiklerinin tam bir dayanışma ve iş birliği içerisinde olması zorunludur” değerlendirmesi yaptığı öğrenildi.
BARIŞ VE GÜVENLİK DÖNEMİ
Stoltenberg, NATO’nun Pasifik Okyanusu’ndan Karadeniz’e, Arktik’den Akdeniz’e uzanan 29 üyeli bir ittifak olduğunu belirterek, “Birlikte daha önce görülmemiş bir barış ve güvenlik dönemi sağlamayı başardık. Başarımızı birliğimize, dünya değiştikçe bu değişimlere uyum sağlamamıza ve silahlı kuvvetlerimizde görev yapan kişilere borçluyuz” dedi.
HEYKEL NEDENİYLE SALON DEĞİŞTİ
Zirvenin ikinci oturumu dün akşam Kraliyet Sanat ve Tarih Müzesi’nde gerçekleşti. Milliyet’in edindiği bilgiye göre, buradaki yemek planlanandan farklı bir odaya alındı. Belçika tarafından Türkiye’den kaçırılan ve Türkiye’nin iadesini istediği “Perge Tykhe Heykeli” bu müzede yemeğin gerçekleşeceği odada bulunuyor. Türkiye’nin uzun zamandır bu heykeli istemesi Belçika hükümetinin ise direnmesi sebebiyle dünkü yemek bu heykelin olduğu odadan müzedeki başka bir yere alındı.
GÖNÜLLÜ DESTEKLE STRATEJİK HAMLE
Rusya’dan S-400 füzeleri alması nedeniyle “NATO’dan uzaklaştığı” yorumları yapılan ve başta ABD olmak üzere bazı ülkelerden de tepkiler alan Türkiye, stratejik bir hamle yaptı. Dünkü zirvenin ilk oturumunun sonuç bildirgesinde, Türkiye’nin Romanya, İspanya ve Polonya ile birlikte ittifakın füze savunma sistemlerine “gönüllü olarak” ek imkan ve yetenek sağlayacağı ifade edildi. Böylece Türkiye’nin NATO’ya verdiği önem vurgulanmış oldu.
Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, NATO Zirvesi kapsamında lider eşleri için düzenlenen Kraliçe Elizabeth Müzik Şapel’inde gerçekleşen özel programa katıldı.
'TEHDİDİ İZLEMEYE DEVAM EDİYORUZ'
Zirvede ilk oturum ardından yayınlanan bildiride, Suriye’nin önemli bir kısa menzilli füze envanterine sahip olduğu ve bu füzelerin NATO topraklarının ve ortaklarının bir kısmına ulaşabildiği belirtilerek, “Suriye bu füzeleri kendi nüfusuna karşı çokça kullanmıştır. Türkiye’nin, son 4 yılda üç kez Suriye’den fırlatılan füzelerin hedefi olmasından endişe duyuyoruz. Suriye’den kaynaklanan balistik füze tehdidini izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyoruz” ifadeleri kullanıldı. “Güneyden kaynaklanan ve giderek artan güvenlik tehditlerine yanıt vermek için Türkiye’ye uyarlanmış güvence tedbirleri esasen tüm ittifakın güvenliğine katkıda bulunmaktadır ve bu tedbirler bütünüyle uygulanacaktır” değerlendirmesinde bulunulan bildiride, NATO Mukabele Kuvveti’nin gücünün artırıldığı ve Çok Yüksek Hazırlık Seviyeli Müşterek Görev Gücü’nün (VJTF) kısa sürede hazır olacak durumda olduğu aktarıldı.
MERKEL-TRUMP RESTLEŞMESİ
NATO Zirvesi kapsamında çalışma kahvaltısında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile bir araya gelen ABD Başkanı Donald Trump, Almanya’nın savunma harcamalarını artırmamasını ve Rusya’yla yürütülen enerji iş birliğini eleştirdi.
Trump, “Avrupa’yı Rusya’dan korumamız gerektiği söyleniyor. Öyleyse neden NATO ülkeleri enerji için Rusya’ya milyarlarca dolar ödüyor?” açıklamasında bulundu. Almanya’nın Rusya ile petrol ve gaz anlaşmaları yapmasının “çok uygunsuz” olduğunu kaydeden Trump, “Almanya enerji için Rusya’ya yüksek düzeyde ödemeler yapıyor. Bu nedenle Almanya Rusya’nın bir esiri.” dedi. Almanya’nın Rusya ile bir boru hattı üzerine de anlaşma sağladığını anımsatan Trump, böylelikle Rusya’nın doğalgaz sayesinde Almanya’nın yüzde 70’ini kontrol edeceğini söyledi.
‘Biz koruyoruz’
Trump, NATO müttefiklerinin 10 yıl içinde değil “anında” savunma harcamalarını artırması gerektiğini belirterek, “Biz Almanya’yı, Fransa’yı, herkesi koruyoruz. Çok fazla para ödüyoruz. Almanya’nın savunma harcamaları çok düşük seviyede. Almanya çok zengin bir ülke. Savunma harcamalarını anında yarın artırabilirler” dedi. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Trump’ın bu açıklamalarına yanıtı gecikmedi. Brüksel’e hareketinden önce Berlin’de açıklama yapan Merkel, Almanya’nın “bağımsız bir politika” yapmasından mutlu olduğunu belirtti. Merkel, “Bugün Federal Almanya Cumhuriyeti olarak özgürlüğümüzde birleştiğimizden dolayı bağımsız politika yapabileceğimizi ve kendi kararlarımızı verebileceğimizi söyleyebilmekten mutluyum” ifadesini kullandı.
Almanya’nın NATO’ya çok şey borçlu olduğunu ifade eden Merkel, ancak ülkesinin de NATO için çok şey yaptığını dile getirdi. NATO’ya yönelik savunma harcamalarına da işaret eden Merkel, Galler’de alınan kararlara bağlı olduklarını, 2024’te 2015’e göre savunma için yüzde 80 daha fazla harcama yapacaklarını anlattı.
MERKEL İLE GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvede Almanya Başbakanı Angela Merkel ile ikili görüşme gerçekleştirdi. Merkel, görüşmenin başında Erdoğan’ı seçimlerindeki başarısı dolayısıyla tebrik etti.
Erdoğan’ın Türk heyetini takdimi sırasında Hulusi Akar da İngilizce olarak kendisini “Milli Savunma Bakanı” olarak Merkel’e tanıttı. Görüşmede, Çavuşoğlu, Akar ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da hazır bulundu.
Yaklaşık 40 dakika süren görüşmede terörle mücadele, Türkiye’nin AB üyelik süreci, Suriye ve Irak’taki gelişmeler ele alındı. Erdoğan’ın dün gerçekleşmesi beklenen İngiltere Başbakanı Theresa May ile görüşmesi ise iptal edildi.
'AVRUPA'NIN PARÇASIYIZ BAŞKA YERE KAYMIYORUZ'
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NATO Zirvesi kapsamında düzenlenen, “Değişen Küresel Düzen ve Baskı Altındaki bir İttifak” konulu panelde konuştu. NATO kurulduğunda iki blok olduğunu ve tehlikenin nereden geleceğinin bilindiğini belirten Çavuşoğlu, “Şimdi bazı ülke ve bölgelerden benzer saldırılar görüyoruz. Fakat bu benzer saldırıların yanı sıra hibrit savaş görüyoruz. Hibrit saldırılar sadece müttefiklerimize yönelik değil aynı zamanda ekonomimizi hedef alıyor. Günümüzde ana tehdit; terörizm. Bu tehdit dünyanın farklı bölgelerinden gelse de hepimiz aynı anda hedefteyiz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO’nun yeni karargâhındaki Türkiye’nin NATO nezdindeki daimi temsilciliğinin resmi açılışının kurdelesini zirveye katılan heyet üyeleriyle kesti.
Çavuşoğlu, “Zorluklara karşı her zamankinden daha fazla birliğe ihtiyacımız var. Avrupa toplumlarının ve diğerlerinin karşı karşıya olduğu bir sorun daha bulunmaktadır. Bu da diğerlerine karşı hoşgörüsüzlük ve nefrettir. Bunlar arasında İslamofobi, Hristiyanofobi, antisemitizm, göçmen düşmanlığı ve ırkçılık sayılabilir. Bu olumsuz trend birçok Avrupa ülkesinin istikrarını olumsuz etkiliyor” dedi. Çavuşoğlu, Türkiye’nin Batı bloğundan uzaklaştığına yönelik söylemleri de reddederek, “Türkiye başka bir yere kaymıyor. Türkiye NATO’nun müttefiki. Türkiye Avrupa’nın bir parçası ve birçok Avrupa kurumunun üyesi. Türkiye 60 yıldır AB üyesi olmaya çalışıyor” ifadesini kullandı.
‘Acil meselemiz’
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füzelerini satın almasının eleştirildiğini söyleyen Çavuşoğlu, şunları kaydetti: “Türkiye, Ukrayna ve coğrafyamızda yaşayan diğer ülkeler dış politikasını dengede tutmak zorunda. Bu veya şu arasında bir seçim yapmak zorunda değiliz. Türkiye’nin hava savunma sistemine acil ihtiyacı bulunuyor. NATO müttefiklerimizden edinemedik. Rusya bize en iyi öneriyle geldi. Şimdi de Rusya’dan alıyoruz. NATO benim hava sahamın sadece yüzde 30’unu koruyabiliyor. Esed rejimi veya bir başka ülkeden gelecek saldırı durumunda halkımı, ulusumu kim koruyacak? Bu konu bizim acil meselemiz. S-400 kararı siyasi değil teknik.”
BELÇİKA YÖNETİMİ DÜNYA KUPASI'NI TERCİH ETTİ
NATO Zirvesi için Brüksel’e giden ABD Başkanı Donald Trump’ı, Belçika Kralı, Başbakanı ve Dışişleri Bakanı da dahil olmak üzere üst yönetimden hiç kimse karşılamadı. Belçika’da yayın yapan La Libre’nin haberine göre, Trump’ın karşılanmama nedeni, yöneticilerin Fransa ile Belçika arasında oynanan Dünya Kupası yarı final maçını izliyor olmaları olarak aktarıldı. Trump’ı Dışişleri Bakanlığı Protokol Müdürü François Gusten, ABD’nin yeni Belçika Büyükelçisi Ronald Gidwitz ve ABD’nin NATO Daimi Temsilcisi Kay Bailey Hutchinson’ın karşıladığı kaydedildi.