Atatürk’ün okuduğu kitaplar

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Prof. Dr. Onur Bilge Kula, Atatürk’ün yaşamını dolduran temel değerlerin kitaplar olduğunu belirterek, ”Bu kadar kendisini sürekli geliştirmek, yenilemek ve tümlemek uğraşı içindeki insanın, zamanının diktatörleriyle karşılaştırılması çok büyük talihsizlik, talihsizliğin de ötesinde vicdansızlık olur” dedi.

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi’nin 19 Mayıs nedeniyle düzenlediği ”Atatürk’le Okumak” projesi kapsamında, Nadir Eserler Kütüphanesi’ndeki Atatürk’ün okuduğu kitaplar 3 boyutlu olarak sanal ortama taşındı.

Projeye ilişkin İÜ Rektörlük Binası Doktora Salonu’nda düzenlenen tanıtım toplantısında konuşan Prof. Dr. Kula, ”Atatürk’le Okumak”ın, Türkiye’nin köklü üniversitelerinden İÜ’ye yakışan bir etkinlik olduğunu söyledi.

Kula, Atatürk’ün Balkanlar’da yetiştiğini ve kültürel gelişmesinde çok kültürlü, açık bir coğrafyada yetişmesinin rolü olduğunu anlattı.

Atatürk’ün, 1920 Türkiye’sinde dünya edebiyatının klasiklerini başucu kitabı yapan, dünya felsefesini okuyan bir insan olduğunu kaydeden Kula, ”Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmuş olması, vatandaşlarının özerk bireyler olarak yaşamlarını sürdürebileceği koşulların sağlanmasına rağmen hala arayışı sürdüren bir insandır. Atatürk’ün bu özellikleri gerçekten övgüye değer bir yönüdür. Ekim 1924’te Erzurum’da depremzedelere kitap armağan eden kitapçı Hilmi’ye, ’Bunlar çok değerli armağanlardır’ demiş ve teşekkür etmiştir” diye konuştu.

İran Şahı 1930’da Türkiye’yi ziyaret ettiğinde, Atatürk’ün kendisini Milli Kütüphane’ye götürdüğünü anlatan Kula, şöyle devam etti: ”Atatürk’ün yaşamını dolduran temel değerlerden bahsetmek gerekirse, bunlar kitaplardır. Şiiri çok seviyordu. Uygar, yapıcı ve öğrenici bir tavırla, yapılan işlerin de bilincinde olarak ilerliyor. Bu kadar kendisini sürekli geliştirmek, yenilemek ve tümlemek uğraşı içindeki insanın, zamanının diktatörleriyle karşılaştırılması çok büyük talihsizlik, talihsizliğin de ötesinde vicdansızlık olur. Dolayısıyla Atatürk’ü bu ölçülerle değerlendirmek lazım. Bizim görevimiz, ne Atatürk’ü gereksiz yere yücelterek başkasının tepkisini çekmesine ortam hazırlamak ne de küçültmek, Atatürk’ü olduğu gibi göstererek günümüzdeki geçerliliğinin yansıtılmasına ortam sağlamaktır.”

Rektör Vekili Prof. Dr. Adalet

İÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Kamil Adalet de Atatürk’ün kendisi için hayatı boyunca büyük önemi bulunduğunu belirterek, Atatürk’ün yaşamından bilinmeyen ayrıntıları anlattı.

Adalet, ”Lütfen güçlere, politik dengelere bakmayınız, hepiniz vicdani kanaatlerinizle her kararı o günün koşulları içinde değerlendiriniz. 2010’un demokrasi koşullarıyla, Avrupa faşizmini bile henüz yaşamamış bir dönemi değerlendirirseniz, futbol tabiriyle ofsayta düşersiniz” diye konuştu.

Atatürk Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Cezmi Eraslan da Atatürk’ün altını çizdiği ”Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür” felsefesinin günümüzde daha da önemli hale geldiğini söyledi.

Atatürk’ün askerlik hayatının yanı sıra kültür ve sosyal hayatında da aktif bir şahsiyet olduğunu vurgulayan Eraslan, Atatürk’ün her zaman yoğun bir okuma faaliyeti içinde bulunduğunu tanıkların belirttiğini anlattı.

Eraslan, ”Atatürk’ün kültür, sanat ve tarih çalışmalarında kullandığı, şimdi İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi’ne bağlı Nadir Eserler Kütüphanesi tamamen dijital ortama aktarılmıştır. Hem içeriği hem fizik yapısı sanal ortama aktarılmıştır” dedi.

Atatürk’ün, ”Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” sözünü hatırlatan Eraslan, sanal teknolojinin sağladığı imkanlarla tasarlanan bu projenin hayata geçmesi için İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet ve koordinasyonunda tam mesai harcayan üniversite personeline de teşekkür etti.

İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Genel Sekreter Yardımcısı ve Proje Yöneticisi Figen Cihan da 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri çerçevesinde bu etkinliği düzenlediklerini belirterek, ”Türkiye’de ilk defa 3 boyutlu bir kütüphane tasarladık. Nadir Eserler Kütüphanesi’nin bire bir çizimidir. Tüm kitapları da bu kütüphaneye dizerek bir sanal ortam yarattık. Atatürk’ü okur ve yazar olarak bu kadar ayrıntılı çalışmış ve dijital ortama taşımış başka bir program yok” diye konuştu.

Cihan, çalışmayı 3 ayda tamamladıklarını kaydederek, emeği geçenlere teşekkür etti.

Atatürk’ün el yazısı notları bile var

”Atatürk’le Okumak” projesi kapsamında internet ortamında Nadir Eserler Kütüphanesi’nin 3 boyutlu kopyası ”http://ataturkleokumak.istanbul.edu.tr” adresinden ziyaret edilebilecek.

Sanal kütüphane, üniversitenin 1912 tarihli orijinal yapısına sahip Nadir Eserler Kütüphanesi’nin bina görünümüyle açılıyor.

Orijinal kütüphanenin fiziki yapısı ve içinde bulunan her şeyin bire bir yansıtıldığı sanal kütüphanede, aynı orijinal kütüphanedeki gibi koridordan geçilerek kütüphaneye giriliyor ve kütüphanede bulunan Atatürk’e ait kitaplar incelenebiliyor.

Kütüphanedeki kitaplarda Atatürk’ün okuduğu kitaplardaki orijinal notları da yer alıyor.