Anayasa değişiklik teklifinin en kritik aşaması bugün başlıyor.
Anayasa göre, ikinci tur görüşmeleri ve oylamaları teklif konusunda belirleyici.
Bu turda, 330 veya üzerinde oy alamayan madde paketten düşmüş sayılacak.
Teklifin bütünü 330 veya üzerinde bir oy alamazsa teklif Meclis’ten geçmemiş olacak.
İkinci tur oylamalar bu nedenle tarihi önemde.
Partiler bir yandan ikinci tur oylamalara hazırlanıyor, diğer yandan ilk turdaki oy dengesinin sürmesi halinde referandumda nasıl bir yol haritası izleyeceklerine dair çalışmalar yapıyor.
Kılıçdaroğlu mesajı
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, tam da ikinci tur oylama öncesi Ak Parti’nin teklifini destekleyen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’den önceki gün randevu istedi.
Bahçeli de vakit geçirmeksizin talebe olumlu yanıt verdi ve bugün 12.00’de Meclis’te görüşebileceklerini CHP’ye iletti.
Yerin Meclis olarak seçilmesi, saatin ikinci tur görüşmelerin hemen öncesine denk gelmesi dikkat çekici.
Ancak asıl dikkat çekici olan Bahçeli’nin randevu talebini kabul ettikten birkaç saat sonra kişisel Twitter adresinden verdiği mesajlardı.
CHP’yi ve ilk tur oylamadaki tutumunu ağır biçimde eleştiren Bahçeli, teklife desteklerinin tam olduğu mesajını ana muhalefet partisi üzerinden verdi.
Bu mesaj, ilk andan itibaren Bahçeli’nin siyasete ve kamuoyuna “Kılıçdaroğlu mesajı” verdiği şeklinde algılandı.
MHP liderinin, Kılıçdaroğlu ile yapacağı görüşmenin tutumunda değişikliğe yol açmayacağını partisine, milletvekillerine, Ak Parti’ye ve teklife “hayır” diyen tüm kesimlere daha görüşmeden önce net biçimde göstermek istediği şeklinde yorumlandı.
Mesajların etkisi
Bahçeli’nin sosyal medya aracılığıyla verdiği mesajlardan sonra gözler Kılıçdaroğlu’nun görüşme talebini geri çekip çekmeyeceğine çevrildi.
CHP lideri dün bu yöndeki sorulara, “Söz konusu vatansa gerisi teferruattır” yanıtını verdi.
Bu yanıt, bir yanıyla, “Her koşulda görüşeceğim” anlamına gelse de diğer yanıyla da “görüşmeden ikinci tur oylamaya yansıyacak tavır değişikliği beklenmediği” diye okunabilir.
Kılıçdaroğlu’nun, dün bazı kurmaylarından gelen “Bahçeli’nin tavrının nezaketsiz olduğu”, “görüşmeye gerek olmadığı” telkinlerine rağmen bu tutumu izlemesinin de nedenleri var.
Üç hedefi
Bunları şu üç başlıkta aktarabilirim:
* CHP, Bahçeli’nin anayasa teklifini gündeme getirdiği ilk andan itibaren anayasa değişikliğine kararlılıkla karşı durarak, teklifin ilk tur görüşmelerinde farklı taktiklerle bu kararlılığı yeniden ortaya koyarak ana muhalefet görevini yerine getirdiği inancında. İkinci tur görüşmeler ve oylama öncesinde de Bahçeli ile görüşmek dahil tüm yolların tüketilmesi kamuoyuna karşı bir görev olarak yorumlanıyor.
* Bahçeli ve kurmaylarının, teklifte anayasanın ilk 4 maddesine dokunulmadığı yönündeki savunmasına karşılık, görüşmede Kılıçdaroğlu’nun madde metinlerine dokunulmasa da değiştirilemez maddelerin ruhunun ortadan kaldırıldığını gündeme getirmesi, bunun olası sonuçlarına yönelik görüşlerini paylaşabileceği belirtiliyor. Teklifin yaşama geçmesinin tek adam rejimine neden olacağı, sistemin değil rejimin değişeceği, iç çatışmalara yol açacağı, parlamenter sistemi ortadan kaldıracağı, tüm bunların ilk 4 maddenin metnine şeklen dokunulmasa da maddeleri anlamsız kılacağı değerlendirmesinin yapılacağı ifade ediliyor. Bu yolla zaten teklife bu haliyle destek veren Bahçeli’nin fikirleri değişmese de MHP tabanına mesaj verilebileceği değerlendiriliyor.
* MHP ile görüşme, sembolik olarak da anlamlı. TBMM’deki yapı esas alındığında sadece CHP ve HDP “hayır” cephesinde görülse de CHP’de “hayır” cephesinin çok daha geniş olduğu, Ak Parti ile MHP’nin bu nedenle “CHP ile HDP yanyana” propagandasını yapmaya hazırlandığı değerlendiriliyor. Bahçeli ile görüşmenin CHP ile HDP’yi aynı sepete koyma gayretlerine karşı verilecek anlamlı bir mesaj olacağı, toplumun tüm kesimlerinin “hayır” diyebileceği, CHP’nin tüm bu kesimlere ulaşma gayreti olduğunu göstermesi gerektiğinin altı çiziliyor.
CHP’nin, olası referandum halinde etkilemeye çalışacağı kitlenin MHP seçmeni olacağına kuşku yok.
Görüşmenin en önemli yanı da bu.
Teklifin bu haliyle üniter bütünlüğe zarar verebileceği iddiası dahil tüm mesajların görüşmede gündeme gelmesi sürpriz olmaz.
Görüşmenin etkilerinin ne olacağını birlikte göreceğiz.
