'Karabağ’da adımı işgalciler atmalı'

Azerbaycan’ın başkenti Bakü’nün 100. bağımsızlık kutlamalarına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Ermenistan” mesajları damga vurdu. “Azerbaycan ağlarsa biz ağlarız, Azerbaycan sevinirse biz seviniriz” diyen Erdoğan, “Azerbaycan’ın en büyük sıkıntı kaynağı olan Yukarı Karabağ bizim için de aynı derecede sıkıntı kaynağıdır. Kardeşimizin topraklarının yüzde 20’sini işgal altında tutanların, 1 milyondan fazla kardeşimizi öz yurduna dönmekten alıkoyanların bizden sınırlarımızı açmamızı beklemeleri boşunadır, beyhudedir. Türkiye’nin bu konuda tavrı bellidir, tektir, kesindir. Bu meselede öncelikle adım atması gereken işgalcilerdir, 1 milyon kardeşimizin yüreğini memleket özlemiyle yakanlardır” dedi. Erdoğan konuşmasının sonunda 1918’de Bakü’nün kurtuluşu için Kafkas İslam Ordusu’nu Azerbaycan’a gönderen Enver Paşa’yı da yad etti.

‘Bayrağınız ne büyük’

Erdoğan, Bakü’nün kurtuluşunun 100. yılı nedeniyle düzenlenen kutlamalara katılmak üzere dün öğle saatlerinde Azerbaycan’a geldi. Erdoğan’a Bakü ziyaretinde Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar eşlik etti.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Erdoğan’ı yerel saatle 13.00’te Gençlik Sarayı’nda resmi törenle karşıladı. Erdoğan ve Aliyev, törenin ardından Saray’da baş başa 1 saat 10 dakika süren bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşme, basına kapalı gerçekleşti.

Daha sonra Erdoğan, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin kurucusu Haydar Aliyev’in kabrini ve Azerbaycan Şehitliği’ni ziyaret ederek çelenk bıraktı. Şehitler Bahçesi’nin bulunduğu tepedeki Ebedi Ateş Anıtı’na da gelen Aliyev ve Erdoğan, buraya Türk ve Azeri bayraklarını temsilen iki çelenk bıraktı. Tepeden Hazar Denizi’ne bakan Erdoğan, “dünyanın en yüksek bayrağı” unvanını taşıyan ve Devlet Bayrağı Meydanı’nda bulunan Azerbaycan bayrağını işaret ederek, “Ne büyük bayrağınız var ne güzel” dedi. Aliyev, Erdoğan’a teşekkür ederek Bakü’deki çevre düzenlemesine ve yeni binalara ilişkin bilgi verdi. Ardından Türk Şehitliği’ni ziyaret eden iki lider, çelenk bıraktı. Erdoğan’ın Türk bayraklı çelengi koyarken yere eğilerek çelenkle özel olarak ilgilenmesi dikkati çekti. Daha sonra özel defteri imzalayan Erdoğan, “Aziz şehitlerimiz” diye başladığı yazısında şunları kaydetti:

“Bundan tam bir asır önce mübarek kanlarınızla yazdığınız büyük zaferi ve Bakü’nün kurtuluşunu bugün büyük bir coşkuyla idrak ediyoruz. Bizlere emanet bıraktığınız kardeşliğimizi çok daha ileri taşımak için Türkiye ve Azerbaycan olarak var gücümüzle çalışıyoruz. 1991 yılında tekrar bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan, ülkemizin de desteği ile bölgesinin istikrar ve güven sembolü olarak her alanda büyük başarılara imza atıyor. Ruhunuz şad olsun.”

Enver Paşa’yı yad etti

Erdoğan, konuşmasının sonunda Azerbaycan ordusunun tüm kurucuları ile Kafkas İslam Ordusu’nun Azerbaycan’a gönderilmesini sağlayan Enver Paşa’yı rahmetle yad ettiğini söyledi. Kutlamalara Türk Silahlı Kuvvetleri ve Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı birlikler, 100 yıl önceki kıyafetleriyle katıldı. Süvari birliklerinin yanı sıra akrobasi timi Türk Yıldızları da Bakü semalarında gösteri yaptı. Askeri geçit töreni sırasında Mehteran’ın da geçiş yapması dikkati çekti.

Prova büyüledi

Kutlamaların yapılacağı Azadlık Meydanı’nın çevresindeki yollar bir gece önce trafiğe kapatıldı. Meydanı gören otellerin dış cephelerine Türk ve Azerbaycan bayrakları asıldı. Türk yıldızlarının kutlamalardan bir önceki gün yaptığı gösteri provası da Azeriler tarafından büyük ilgiyle izlendi.

Dayanışmanın sembolü

Birinci Dünya Savaşı sürerken 15 Eylül 1918’de Osmanlı İmparatorluğu’nun Azerbaycan’a gönderdiği Kafkas İslam Ordusu’nun öncülüğünde Bakü’nün kurtarılması, 100 yıldır Türkiye ile Azerbaycan arasındaki kardeşlik ve dayanışmanın sembolü olarak kutlanıyor.

‘SINIRLARI AÇMAMIZI BEKLEMELERİ BOŞUNA’

Erdoğan, daha sonra Bakü’nün kurtuluşunun 100. yıl dönümü törenleri için Azadlık Meydanı’na geldi, burada askeri geçit törenini izledi. Erdoğan, buradaki konuşmasında 15 Eylül 1918’de kazanılan zaferi “küçük, önemsiz” göstermeye çalışan bazı çevreler olduğunu söyleyerek, “Buna teşebbüs edenler o dönemde aldıkları ağır yenilginin utancını hala unutamayanlardır. Osmanlı’nın imzaladığı Mondros Ateşkes Antlaşması maalesef bu çevrelere fırsat vermiş ve Kafkas İslam Ordusu’nun bu topraklardan çekilmesine yol açmıştır. Bundan daha acısı, aynı çevreler Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin yok olması için her türlü gayreti sarf etmişlerdir. Bağımsızlığının ilanından 22 ay sonra bunda başarılı da olmuşlardır. Kafkas İslam Ordusu’nun ve Azerbaycan Ordusu’nun burada gerçekleştirdikleri harekatlar, o dönemde Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü sağlayarak bugünkü bağımsızlığının temelini atmıştır. Azerbaycan’ı ilk olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin tanıması asla tesadüf değil, kemik kardeşliğimizin tabii sonucudur” dedi.

Konuşmasında Türkiye-Ermenistan ilişkileriyle ilgili önemli mesajlar veren Erdoğan, şunları kaydetti:

‘Bize de sıkıntı kaynağı’

“Azerbaycan’ın sevinci bizim sevincimiz. Gururu, bizim gururumuz. Derdi, sıkıntısı, problemi de bizim problemimizdir. Azerbaycan ağlarsa biz ağlarız, Azerbaycan sevinirse biz seviniriz. Azerbaycan’ın en büyük sıkıntı kaynağı olan Yukarı Karabağ bizim için de aynı derecede sıkıntı kaynağıdır. Türkiye olarak problemin çözümü için Azerbaycan’ın ortaya koyduğu çabaları sonuna kadar desteklemeyi sürdüreceğiz. Yıllardır vatan hasretiyle hayatlarını sürdüren 1 milyondan fazla kardeşimizin artık gözyaşları dinsin istiyoruz. Kardeşimizin topraklarının yüzde 20’sini işgal altında tutanların 1 milyondan fazla kardeşimizi öz yurduna dönmekten alıkoyanların bizden sınırlarımızı açmamızı beklemeleri boşunadır, beyhudedir. Türkiye’nin bu konuda tavrı bellidir, tektir, kesindir. Bu meselede öncelikle adım atması gereken işgalcilerdir. 1 milyon kardeşimizin yüreğini memleket özlemiyle yakanlardır. Elbette biz bütün komşularımızla iyi ilişkiler kurmayı ve sürdürmeyi istiyoruz. Yukarı Karabağ sorununun çözülmesi Ermenistan ile ilişkilerimizin düzelmesinin olmazsa olmaz şartıdır, bu böyle bilinmeli. Bundan sadece 25 sene önce Hocalı’da yaşananların, Yukarı Karabağ’da katledilenlerin hesabını vermeyenlerin, katilleri kahraman ilan edenlerin, bize verebilecekleri hiçbir tarih dersi yoktur. Türk askeri bugün burada Azerbaycan ile omuz omuza bundan tam 100 yıl önce birlikte kazanılan büyük zaferin yıldönümünü kutluyor. Bu kutlamalar gelecek nesillere bırakabileceğimiz en büyük armağandır. Bir asır önce bu topraklarda binlerce şehidimizin kanıyla yazılan destanın unutulmasına ve unutturulmasına asla fırsat vermeyeceğiz. Her iki ülkenin gençlerinin de ortak tarihimizden ve bugünkü kutlamalardan alacak dersleri olduğuna inanıyorum.”

ALİYEV BİZZAT EŞLİK ETTİ

Azerbaycan’a gerçekleştirilen resmi ziyaretlerde Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, konuk devlet başkanına eşlik etmiyor. Ancak dünkü şehitlik ziyaretleri sırasında Aliyev, bizzat Erdoğan’a eşlik etti. Aliyev, anıt şeref defterine, 100 yıl önce bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinde ülkesinin yardımına gelerek şehit olan Türk asker ve subayların anısının kendileri için aziz olduğunu yazdı. Azerbaycan devletinin ve halkının, istiklal uğrunda canını feda eden Türk kardeşlerinin hizmetlerine büyük önem verdiğine dikkati çeken Aliyev, şu ifadeleri kullandı: “Bugün bir kez daha kardeş Türk şehitlerini saygıyla yâd ediyor, her birine Allah’tan rahmet diliyorum. Onların defnedildiği Türk şehitliği, Türk askerinin şecaatini göstermekle beraber Türkiye ve Azerbaycan’ın, bir millet, iki devletin sarsılmaz birliğini ve ebedi kardeşliğini tecessüm ettiriyor.”