Ortak ezgilerin buluştuğu Anadolu’ya bin selam olsun

Çin Halk Cumhuriyeti’nde tutuklu olduğu hapishanede işkenceyle öldürüldüğü öne sürülen Uygur halk ozanı Abdurehim Heyit’i muhabirimiz Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde buldu. Orta Asya etnik müziğinin en ünlü temsilcisi Uygur halk ozanı Abdurehim Heyit’in, Sincan Uygun Özerk Bölgesi’nde tutuklu olduğu hapishanede işkence ile öldürüldüğü iddiası tüm Türk dünyasını tepkilere neden olmuştu. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hami Aksoy, Çin makamlarına ve BM Genel Sekreterliğine çağrıda bulunmuştu. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de sosyal medyadan tepki göstermişti. Ama Heyit’in yaşadığını gösteren videoyu Çin yayınlanmıştı.

BBC başta olmak üzere Batı medyasının şüpheli bulduğu videodan sonra hiçbir yayın yapılmayan ve kendisinden haber alınamayan Heyit, dünyada ilk kez Milliyet’e konuştu. Heyit, “8 yıl ceza alıp hapishanede yattınız mı?’ sorusuna, “Bazı sorunlar nedeniyle cezai soruşturmayı kabul ettim. Soruşturma bitti ve suçsuz olduğum anlaşıldı. Sadece şüpheli olarak 2 hafta polis kontrolünde kaldım” dedi.

Türk halkının ve Türkiye’de yaşan Uygur toplumunun kendisini çok merak ettiğinin hatırlatılması üzerine gözleri dolarak konuşmakta güçlük çeken Heyit, “İyiyim, tüm Anadolu’ya selam ve sevgiler” dedi. Çin’in geleneksel 12 makamının hepsini yorumlayabilirken özgün etnik ezgileri modern şekilde seslendirebilen Orta Asya’nın en ünlü ozanı Heyit, gösterilen sevgi ve ilginin kendisini çok mutlu ettiğini duygusal şekilde dile getirdi.

‘Devlet sanatçısıyım’

Heyit, “İstanbul’a ilk 1992 yılında gezmek için geldim. 2015 ve 2016’da iki kez geldim. Kültürden edebiyata kadar çok ortak noktamız var. İstanbul’a tekrar gelmeyi  istiyorum” dedi.

Uygurların 1300 yıllık tarihini ve kültürünü günümüze taşıyan Heyit,  Uygur Türklerinin geleneklerini en iyi anlatan sanatçı olarak tanınıyor. Heyit, “Kaşgar’da doğan bir Uygurum. 56 yaşındayım ve 5 yaşından beri yerel müzikle ilgileniyorum, dutar çalıyorum. 1981’den beri Çin Merkezi Etnik Müzik ve Dans Topluluğu’nda çalıyor, devletten ayda 10 bin yuan maaş alıyorum. Bestekâr ve müzisyen olarak Uygur ezgilerini yorumluyorum. Ulusal düzeyde sanatçı olmaktan gurur duyuyorum” dedi. Heyit, sözlerine “Çin’de yaşayan Uygur halkı için bir sorun yok. 1999’a kadar Pekin’de çalıştığım dönemde yaşanmıyordu ve şimdi de bir sorun yok. Çinli bir sanatçı olarak milli dayanışmaya çok inanıyorum. 56 etnik grubun yaşadığı Çin’de herkesin eşit olduğunu söylemek istiyorum” ifadelerini kullandı.

Öldürüldüğü iddia edildi

Çin Komünist Partisi yetkililerinin gözetiminde konuşan Heyit, ‘Karşılaşınca’ ve ‘Atalar’ isimli şarkılarındaki sözler nedeniyle aşırılıkla suçlanarak 8 yıl hapse mahkûm edildiği ve cezaevindeki ikinci yılında işkenceyle öldürüldüğü öne sürülmüştü. Görüşmeye izin veren Çin Komünist Partisi yetkilisi ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi Hükümeti Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı Zhang Zhisheng “Sizi ve tüm Türk halkını sıcaklıkla karşılıyoruz. İlk kez bir Türk gazeteci önde gelen bir sanatçımızla aile ortamında bir araya geldi ve bu bizi çok memnun etti. Çin ve Türkiye her zaman iyi ilişkiler kurmuş bir ülkedir. Cumhurbaşkanı Erdoğan yakın zamanda ülkemize geldi. İki ülkenin arasındaki dostluğun artacağını temenni ediyoruz” dedi.