‘Çanakkale’den önce Sancakkale geçilmedi’

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü eski öğretim üyesi Prof. Dr. Necmi Ülker, İzmir Sancakkale’deki direnişin Çanakkale zaferinde önemli bir rol oynadığını belirterek, “İtilaf kuvvetleri Çanakkale’ye yapacakları büyük saldırıyı gizlemek için İzmir’i işgal etmeye çalıştı. Sancakkale’yi geçselerdi Çanakkale’deki güç bölünecekti. Aslında Sancakkale bir şaşırtmacaydı” dedi.
Prof. Dr. Necmi Ülker’e 15. yüzyılda yaptırılan İzmir’deki Sancakkale’nin, 1. Dünya Savaşı’nda tarihi bir rol oynadığı görüşünde. İtilaf devletlerinin, Çanakkale’den önce 9 gemilik bir filoyu İzmir’e gönderdiğini belirten Ülker, bu şaşırtmaca ile Osmanlı’nın güçlerini bölmeyi amaçladıklarını söyledi. Prof. Dr. Ülker, “1 Kasım 1914’te İzmir Körfezi’ne giren İngiliz savaş gemileri HMS Wolverine ve HMS Scorpion, Urla limanındaki Beyrut ve Kınalıada gemilerini batırdı. Bunun üzerine kentin savunulması için 11 top bataryası oluşturuldu. İçlerinde Muin-i Zafer gemisinden sökülen toplarla oluşturulan bataryalar da vardı. Ayrıca İzmir’e denizden yapılacak bir saldırı için körfez mayınlandı. Toplam 48 topun oluşturduğu bataryalar arasında en önemlisi Sancakkale’ydi. Çünkü dar suyolundan geçmek zorunda olan gemiler Sancakkale’yi görmek zorundaydı” dedi.
Vali kenti yakacaktı
Prof. Dr. Ülker, 5 Mart 1915’teteki yaşananları şöyle anlattı; “İngiliz Triuph, Hamshire, Euryalus, Swiftsure, Theseus ile Fransız Kleber ve Rus Askold savaş gemileri ile 3 yardımcı geminin harekata başladıklarını belirtti. Savaş gemilerinin; Yenikale, Aliağa, Reşadiye, Şakran’nı bombaladığını İzmir’deki bataryaların aynı şekilde cevap verdiğini söyleyen Ülker, “Sancakkale topçusunun karşı ateşiyle işgalciler çekilmek zorunda kaldı. Güçlü savaş gemileri İzmir’in direnişiyle şaşırdılar. Zaferin ardından İttihat ve Terakki Partisi’nden Celal Bayar, halkın şükranlarını bildirmek için Sancakkale’ye gitti, topçu askerlere hediyeler dağıttı. İşgal gerçekleşseydi İzmir Valisi Rahmi Bey halka dağıttığı gazyağı ile kenti yakacaktı” dedi.