Akyaka'da kadın azmağı ve Akçapınar azmağı kurtuldu

MUĞLA’nın Ula İlçesi Akyaka Mahallesi’nde her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin akınına uğrayan ’Kadın Azmağı’ ve ’Akçapınar Azmağı’, Akyaka Yerel Yönetim Platformu’nun girişimi ile Kıyı Kenar Kanunu’na dahil edildi. Bu kararla azmak boyunca yapılan restoranların ve kafelerin kaldırılması gündeme geldi.

25 yıl öncesine kadar kimsenin bilmediği küçük bir balıkçı köyü olan ve Cittaslow Uluslararası Koordinasyon Komitesi tarafından 2011’in Haziran ayında ’Sakin Şehir’ ilan edilen Akyaka Mahallesi, Kadın Azmağı’na gerçekleştirilen tekne gezileriyle cazibe merkezi oldu.

Farklı hayvan türleri, bitki yapısının çeşitliliği ve berrak akan suyu ile doğal bir akvaryumu andıran Kadın Azmağı’nı son 5 yılda yaklaşık 1 milyonun üzerinde yerli ve yabancı turist gezdi. Gökova Körfezi’nde denizden içeriye doğru 1.5 kilometre uzunluğundaki birbirlerine yakın yüzlerce tatlı su kaynağından oluşan doğa harikası azmak, denize yakın olmasına karşın berrak, derin ve yüksek debisi ile dikkati çekiyor. Birçok yan kolu bulunan azmakta, yetişen tatlı su bitkilerinin bazılarının boyları 4- 5 metreyi buluyor. Bu doğa cennetinin yerli ve yabancı turistlerin akınına uğraması azmak çevresinde de zaman içinde çok sayıda restoranın açılmasına neden oldu. Bu durum doğa dostlarının tepkisini çekti.

YASAL KORUMA STATÜSÜ KAZANDIRILMASI İSTENDİ

Akyaka Yerel Yönetim Platformu üyeleri 2012 Kasım ayında, ’Azmak’ta Doğal Yaşam Yok Olmasın’ konulu bir sempozyum düzenledi. Sempozyumda, azmakların Kıyı Kanunu Yönetmeliği’nde nehir statüsünde sayılmadığı için kanunun koruması dışında kaldığı ve bu nedenle yapılaşmaya engel olunamadığı vurgulanıp, imza toplandı. 60 imzalı toplu dilekçeyle, 21 Mart 2013’te Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurularak bu durumun düzeltilmesi istendi. Dilekçede, "Kadın Azmağı çıkış yerinde suyun debisi 700 L/s’dir. Yaklaşık 1700 metre uzunlukta, kıvrımlı, derinliği bazı noktalarda 6 metreyi aşan, kuzey kıyısında yapılaşmanın görüldüğü, güney yakası ise sazlıklarla kaplı, yer yer yoğun alg topluluklarının olduğu bir akarsudur. Akçapınar Azmağı kaynağı, Muğla-Fethiye karayolunun Marmaris sapağından sonraki 2’nci kilometrede, yolun kuzey-doğusunda yer alan Ataköy sınırları içindedir. Güneye doğru Muğla-Fethiye karayolunu kesip, ovanın güneyinde, Akçapınar Köyü’nün ise doğusunda yer alan Şirinköy’e doğru 4 bin metre yol alır. Şirinköy’e 600 metre yaklaştıktan sonra batıya doğru menderes yaparak Akçapınar Köyü sınırlarına girer. Akçapınar Köyü içinden geçtikten sonra Muğla-Marmaris Karayolu üzerindeki köprünün altından 2 bin metre uzunluğundaki tarım alanlarını da geçerek denize ulaşır. Akçapınar Azmağı, kaynağından Akçapınar Köyü sınırlarına kadar 7 metre taban genişliğinde, 4 metre yan yüksekliğindedir. Doğal bir akvaryum niteliğiyle Kadın Azmağı’nın Akçapınar Azmağı ile birlikte oluşturduğu sulak alan, yapısındaki doğal ekosistemi koruyan sazlıklarıyla, endemik su bitkileriyle, anadrom ve katadrom balıkların üreme ve yaşam alanını oluşturması yanı sıra birçok ender kuş ve sucul canlının da üreyip yaşadığı hassas bir habitattır. Ayrıca, Gökova Körfezinde ’Kırmızı Liste’ kapsamına giren 36 türe (su samuru, porsuk gibi memelilere, deniz kaplumbağalarına ve her yıl Atlantik kıyılarından göç eden su yılanlarına, vb.) ev sahipliği yapmaktadır" denildi. Dilekçede ayrıca Kadın Azmağı ve Akçapınar Azmağı’nın 3621 Sayılı Kıyı Kanunun Uygulanmasına Yönelik Yönetmeliği’nin ’Akarsularımızın Nehir Tanımına Giren Kesimlerini Belirten Liste’sine eklenerek, yasal koruma statüsü kazandırılması da istendi.

İKİ AZMAK KORUMA ALTINA ALINDI

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü Harita ve Emlak Dairesi Başkanlığı’nın 19 Nisan 2013’te verdiği cevapla, talebin Kıyı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmeliği’nde yapılacak değişiklik çalışmasında dikkate alınacağı bildirildi. Bu cevaptan sonra ne platform üyeleri ne de resmi kurumlardan konuyla ilgili karşılıklı hiçbir yazışma olmadı. Son olarak gelişmeleri öğrenmek üzere bu sene 9 Eylül’de Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) üzerinden yeni bir dilekçe veren Akyaka Yerel Yönetim Platformu üyesi Alp Serdar Denktaş, gelen cevapta Kadın Azmağı ve Akçapınar Azmağı’nın koruma altına alındığının belirtilmesiyle büyük sevinç yaşadı. Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü Harita ve Emlak Dairesi Başkanlığı’ndan gelen cevapta şu ifadelere yer verildi:

"Muğla İli, Ula İlçesi sınırları içerisinde yer alan, Kadın Azmağı ve Akçapınar Azmağı kıyı kesimine ait kıyı kenar çizgilerinin bir kısmı 28.08.1986 tarihinde bir kısmı da 26.06.2013 tarihinde onaylanmış olup, söz konusu alanda kıyı özelliği gösteren kumluk, çakıllık, kayalık, taşlık, sazlık, bataklık benzeri alanlar kıyıda kalacak şekilde sınırlanmıştır. Dolayısıyla, Kadın Azmağı ve Akçapınar Azmağı kıyı kesimi, kıyı kenar çizgisi tespitleri ile 3621 Sayılı Kıyı Kanunu uyarınca koruma altına alınmış olup, bu alanlara yönelik olarak ayrıca bir yönetmelik değişikliğine gerek duyulmamaktadır."

"HEPİMİZ ÜZERİNE DÜŞEN SORUMLULUĞU YERİNE GETİRMELİ"

Dentaş, Bakanlıktan gelen cevabı görünce önce şaşırdığını ardından büyük bir mutluluk yaşadığını belirterek, "Artık azmak kenarında ve içinde yaşayan canlıların yaşam alanlarını işgal eden restoran, otel, kafe, otomobil ve günübirlikçilerin müdahaleleri bu kanun kapsamında yeniden değerlendirilmeli. Kanuna aykırı uygulamalara son verilmelidir. Özel Çevre Koruma Bölgesinde yer alan Akyaka’da Özel Çevre Koruma Kurulu kuralları ve Kıyı Kanunu etkin uygulanmalıdır. Azmak’ta doğal yaşamın korunması için hepimiz üzerimize düşen yurttaş sorumluluğunu yerine getirmeli ve işgalcilere prim vermemeliyiz. Başka Kadın Azmağı yok" dedi.