Kenevir çiçek açıp ilaç olsun

Endüstriyel kenevir üretimi artmaya devam ediyor. 2023 yılı sonunda 1 milyon ton milli tohum rezervine ulaşılması bekleniyor. Yeni Ekonomi Programı’nın da (YEP) tarım hedefleri arasında ‘kenevir üretimi’ ile ilgili hamleler yapılması yer alıyor. YEP’e göre, 2023 Aralık’a kadar kenevir, tıbbi/aromatik ürünler başta olmak üzere katma değeri ve stratejik önemi yüksek tarımsal faaliyetlere yönelik çalışmalar yapılacak. Böylece kırsal alanda refah yükseltilecek. Bu çalışmaları takip eden uzmanlar, kenevirin özellikle ilaç ham maddesi olarak kullanımına yönelik yasal düzenlemenin yapılmasıyla hem bu alandaki tarımsal üretimin, hem de sanayinin katma değerinin artacağı görüşünde.

Mevzuat gerek

Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Kenevir Araştırma Projesi Koordinatörü Prof. Dr. Güngör Yılmaz, 2020 Ocak itibarıyla ihtisas üniversitesi olduklarını belirtti. Yılmaz, “Mevzuat, yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Onun için mevzuat araştırma grubu oluşturduk” dedi. Yılmaz, şöyle devam etti: “Dünyada medikal kenevir ve ilaç sektörü çok hızlı büyüyor. Türkiye’de ise tohum, lif ve sapı için üretilebiliyor, fakat yaprak ve çiçeklerin kullanılması yasak. Halbuki ilaç sektöründe yaprak ve çiçekler kullanılıyor onun önünün açılması lazım.”

Yozgat Bozok Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Karadağ da kenevirle ilgili 21 proje geliştirdiklerini belirterek, “Kenevirden biyoetanol üretimi, asfaltta kenevir kullanılması projelerimiz var. Medikal kenevirle ilgili yasal düzenleme yapılırsa ekonomiye katkısı ilk etapta 1-2 milyar dolar olur.”

Talaştan izolasyon

Ketene Bitkisel Üretim Genel Müdürü Murat Kocaballı, “Endüstriyel ürünlerde denemeler yapıyoruz. Kenevir talaşından izolasyon denemesi yaptık. Havza OSB’de bir yer tahsis edildi, hibe aldık. 2021’de 5 milyon liralık kenevir işleme tesisini faaliyete almayı hedefliyoruz. İleride tam entegre bir tesis yapmak istiyoruz” diye konuştu. Amasya Gümüşhacıköy İp, Sicim, Urgan Küçük Sanat Kooperatifi Başkanı Ümit Yetişir, “3 bin dekara yakın alanda hasada başladık. Ekim alanında çalışanlar için destek bekliyoruz. İplik fabrikamız tadilattaydı, en kısa sürede faaliyete geçecek” dedi.

Yatırımcı ilgisi yüksek

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç, keneviri değerlendirmek için birçok sanayi dalında kullanılması gerektiğini söyledi. Aytaç, “YEP’te yer alması da kenevir çalışmalarının devamının geleceğine işaret. Yatırımcıların ilgisi yüksek” diye konuştu.

Aytaç, şöyle anlattı: “Lifle sapı ayıran bir makine geliştirildi. İş gücü ve maliyet azalacak. Kenevirin gıda ve yem amaçlı kullanımı için bir proje başlattık. Narlı ve Vezir türleri için 2021 Mart ayında tescil kararı çıkacak. İki tür üzerinde daha çalışıyoruz.” Aytaç, TAGEM’e kenevir saplı sulama borularıyla ilgili bir proje gönderdiklerini de söyledi.