ATAK ihracatında süreç devam ediyor

Ağır silah yükü ile zorlayıcı “sıcak hava-yüksek irtifa” görevleri için yerli imkânlarla TUSAŞ ana yükleniciliğinde üretilen T129 ATAK helikopterinde Amerikan Honeywell ile İngiliz Rolls Royce şirketlerinin ortak girişimi LHTEC’in üretimi olan CTS800-4AT tipi motor kullanıldı. ATAK helikopteri, TSK ile İçişleri Bakanlığı envanterine girdikten sonra ilk ihracat sözleşmesi bir yıl önce Pakistan’la imzalandı. 1.5 milyar dolar karşılığında 30 helikopterin teslimatını içeren anlaşmanın yerine getirilmesi için ABD’den ihracat lisansı gerekiyor. ABD’nin süreci uzatma ihtimaline karşı alternatif motor arayışı gündeme geldi.

‘Maliyet artar’

Savunma politikaları araştırmacısı Arda Mevlütoğlu alternatif motor arayışının teorik olarak mümkün olsa bile pratikte mümkün olmadığını söyledi. Mevlütoğlu “Lego yapmıyorsunuz. Arabanızı düşünün. Farklı bir motor takamazsınız. Taktığınız anda, tüm alt sistemlerin, elektroniğin, gövde tasarımının bu motora uyarlanması gerecek. Helikopterin, bir sürü uçuş testleri var, doğrulama testlerinin yeniden yapılması gerekecek. Bunların hepsi ciddi zaman gerektiren işler ve bir de maliyet boyutu var. İlave entegrasyon maliyetini Pakistan karşılamak istemez. Hiçbir müşteri bu kadar beklemez” dedi.

‘Bilinmeze gider’

ATAK helikopterinin, Pakistan tarafından bir yıla yakın test sürecine tutulduğunu ve çok beğenildiğini belirten Savunma politikaları analisti Turan Oğuz da şunları söyledi: “İhracat için izin alınamazsa, proje uzun sürelere yayılır, teknik olarak bilinmeze doğru gider. Motor değiştiği anda helikopter artık aynı helikopter olmayabilir. Yerli motor alternatifinde ise önümüzde öngörülen en az beş yıllık bir süre var. Yerli motorla da devam etseniz, helikopterin tüm uçuş performans testlerini baştan yapacaksınız.”