19.01.2020 - 07:50 | Son Güncellenme:
EBRU SUNGUR
Türkiye ile Libya’nın son dönemde yakın ilişkiler geliştirmeye başlaması iş dünyasını da harekete geçirdi. Libya ile ilgili tüm haberleri dikkatle takip edenlerin başında kuşkusuz müteahhitler geliyor. Zira ülkede iç karışıklık başgösterince üstlendikleri projeleri, iş makinelerini bile alamadan yarım bırakmak zorunda kalan müteahhitlerin toplam zararı 4 milyar doları buluyor.
Gıdadan mobilyaya, tekstilden ilaca her sektörden üretici ve ticaret erbabı da Libya’ya, olası ateşkesin ardından açılacak bakir pazar gözüyle bakıyor. Hatta ateşkes olur olmaz durumu yerinde görmek için bavulunu toplamaya başlayanlar var. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Libya İş Konseyi, ateşkesin ardından 50 kişilik heyetle ülkeye çıkarma yapmayı planlıyor.
10 milyar dolar
32 yıldır bu ülkeyle çalışan DEİK Türkiye-Libya İş Konseyi Başkanı Murtaza Karanfil, Libya’nın potansiyelini şöyle anlattı:
“Libya’da 6 milyon nüfus var ancak 600 milyon gibi tüketiyorlar. Kaddafi sosyal yardımlarla halkı dilenciliğe alıştırmıştı, ithalatı da yasaklamıştı. Devlet ithal edip vatandaşa satıyordu. 2011’de Kaddafi devrilince piyasa serbestleşti, Libyalı istediği ürünü almaya başladı. Hatta o dönemde bizim mobilyacıların ihracatı patladı. 2014’te Hafter belası çıkınca ülkenin yarısı boşaldı. Tüketim düştü.”
Türkiye’nin çabalarının Libya’da ateşkesi sağlayacağını öngören Karanfil, “İstikrar sağlanırsa Türkiye’den Libya’ya ihracat 10 milyar dolara ulaşır. Çünkü ülkede her şeye ihtiyaç var, her şeyi ihraç edebiliriz” dedi. Libya’ya ihracat geçen yıl yüzde 29 artışla 1.8 milyar dolara çıkmıştı.
10 milyon işçi
Karanfil, Libya’nın üretim ve lojistikte de gelecek vadeden bir konumda bulunduğu görüşünde:
“Türkiye’den Orta Afrika’ya mevcut koşullarda Süveyş Kanalı’ndan geçip Kızıldeniz kıyısından, oradan da karayoluyla devam ederek bir buçuk ayda ürün götürülüyor. Süre uzun, maliyet yüksek. Oysa Libya üç günlük deniz yolu mesafesinde. Libya devleti kendi havayoluna yakıtı altıda bir fiyatına veriyor. Bu da Orta Afrika’ya ulaşımı dört beş güne indiriyor, maliyeti düşürüyor.”
Libya’nın istikrara kavuştuğunda 10 milyon yabancı işçiye ihtiyacı olacağını öngören Karanfil şöyle konuştu:
“Orada üretmek, Çin’de üretmekten daha ucuz. Gayrimenkul ve enerji neredeyse bedava, günde 1 dolara çalışan Afrikalı ve Çinli işçiler var. Libya’ya yapılan bir tesis, iki yılda kendini amorti eder.”
Müteahhite iyi haber
DEİK Türkiye-Libya İş Konseyi Başkanı Murtaza Karanfil, Libya’dan alacaklarını tahsil edemeyen müteahhitler için çözümün masada olduğunu söyledi. Karanfil, “30 Ocak’ta Ticaret Bakanlığımız ile Libya Planlama Bakanlığı bir mutabakat metnini görüşecek. Bu metinle müteahhitlerin hem nakit alacak, hem makine, hem de teminat mektubu sorunlarına çözüm getirilmesi planlanıyor. Ben müteahhitlerimizin zararlarının karşılanacağı ümidindeyim” dedi.