‘AB’ tipi cezaevi!

Yer Silivri. Alan 744 bin 768 metrekare. Kampusunda günlük bulunacak insan sayısı yaklaşık 17 bin. Şehir değil cezaevi. Bir değil, biri açık 9 cezaevi. Silivri L Tipi Cezaevi’nde yalnızca mahkûmların kalacağı alan 437 bin metrekare. Üstelik, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu tarafından onaylanmış. Büyüklüğünün yanı sıra, kurulduğundan beri Adalet Bakanlığı’nın başını ağrıtan Bayrampaşa Cezaevi’nin yerine inşa edilmiş olması onu Türkiye için özel kılıyor.

Burada da kapasite arttı
Kapasitesinin 3-4 kat üzerinde tutuklu barındıran Bayrampaşa Cezaevi ile karşılaştırıldığında tutuklular için 5 yıldızlı otel hatta bir saray. Ancak, Bayrampaşa Cezaevi’nin yapısı ve kalabalığı, daha taşınmadan Silivri’nin yapısını değiştirmiş. Birer kişilik odalarla 7 kişilik koğuş olarak planlanan Silivri’deki 8 L tipi cezaevinin her birinin kapasitesi 400 iken 700’e ve son olarak da 1327’ye çıkmış.

2 bin personel
L tipinde toplam 10 bin 616 tutuklu kalacak. L tipinin tüm ihtiyaçlarını karşılaması için ek olarak yanına bir de 400 hükümlünün kalacağı açık cezaevi inşa edilmiş.
2 bin personelin çalışacağı cezaevinde 500 daireli lojman da bulunuyor. Günlük 1500 olarak tahmin edilen ziyaretçiyle yaklaşık 17 bin kişinin yaşayacağı bir ilçe gibi...
Yemek, ekmek, çamaşır, ütü, atık su arıtması, ısıtma sistemi, kantin ve lokanta hizmetleri açık cezaevinde kalan tutuklu ve hükümlüler tarafından sağlanacak. Cezaevinde ayrıca, duruşma salonu, alışveriş merkezi, erkek ve kadın kuaförü, kreş, 6 adet trafo, 2 su deposu ve atık su arıtma tesisi de bulunuyor.

Teknoloji  sınıfı var

L tipi cezaevinin her birinde tutuklu ve hükümlülerin yararlanacağı 6 derslik, ağaç oymacılığı, marangoz atölyesi, makreme, boncuk, alüminyum ve folyo, boya, fermuar atölyesi olmak üzere 8 ayrı atölye, çok amaçlı salon da (sinema, konferans, konser, basketbol gibi) mevcut. Okuma yazma kursunun yanı sıra birçok beceri kurslarının verileceği 6 derslikten biri AB destekli olarak bilgisayar ve teknoloji sınıfı olarak kullanılacak.
Cezaevi mahkûm ve tutukluya boş zaman bırakmayacak şekilde planlanmış.
Şu an açık cezaevinde 70 kadar hükümlü kalıyor. 6,7 ve 8. L tipi cezaevi de tamamlanmış ve tutuklu sevkini bekliyor. Ancak diğerleri tamamlanmadığı için güvenlik gerekçesiyle biten cezaevlerine de tutuklu sevki yapılmıyor. Bakanlık, 15 Nisan’da taşınmayı planlıyor ancak yetkililer, tarihin uzayabileceğine dikkat çekiyorlar.

Kitaba ihtiyaç duyuluyor

Tutukluların tek ihtiyacı kitap. Müdür Uyanık, kitap yardımı yapmaları için vatandaşa çağrıda bulunurken, “Burada kazanılacak her insan, dışarıda hayatı kolaylaştıracaktır. Her kitap bir ışıktır. Bize ışık gönderirseniz, aydınlık günler yakındır” diyor. Cezaevinin tüm ihtiyacını karşılayacak şekilde yapılan açık cezaevinin mutfağı ve fırınının temizliği ve hijyen ortamı, Bayrampaşa ile karşılaştırılmayacak nitelikte. İnfaz koruma memurları ise alışılmışın dışında. Bir kısmı Metris Cezaevi’nde iki ay staj görmüş. Sürekli gülen yüzleriyle, cezaevinde değil “suçlu rehabilitasyon” merkezinde çalıştıkları izlenimini veriyor.

Toprak avluda çıplak ayakla...

Her odada biri iki kişilik ranza ve ihtiyaç duyulması halinde ranzaya dönüştürülebilecek tek yatak var. Engelli tutuklu-hükümlü de unutulmamış. Her bir cezaevinde, tuvalet ve banyosu içinde, tek yataklı iki engelli odası da var. Koğuşlardan bağımsız bir birime yapılan toprak avlu, mahkûmların istemi üzerine vücut elektriğini alması için düşünülmüş. Cezaevi Müdürü Necati Uyanık, “60-62 koğuştan oluşan cezaevinde her koğuşu sırayla bu avluya getireceğiz. Toprak zeminde çıplak ayakla yürümelerine  izin verilecek” diyor.

Her cezaevine ayrı müdür

Boş olmasından mı kaynaklı bilinmez, ilk bakışta sanayi havzası intibası bırakan bu cezaevinde göze çarpmayan olağanüstü bir güvenlik çemberi var. Cezaevini gösteren levhalar da ‘Ceza Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü Silivri Kampusu’ şeklinde yazılmış. Ana kapı girişinden sonra 8 ayrı cezaevi de birbirinden bağımsız yönetiliyor. Her bir cezaevinin ayrı müdürü ve yönetim kadrosu var. Birbirinin kopyası 8 cezaevinin her birinin avukat, ziyaretçi ve personel, tutuklu ve hükümlü ile malzeme olmak üzere 3 ayrı girişi var. Bayrampaşa’daki gibi savcısından müdürüne ve de ziyaretçisine kadar herkes X-ray cihazından geçerek bekleme salonuna giriyor. X - ray cihazı iki ayrı monitöre bağlı. Ziyaretçiler için her defaya mahsus ancak çalışanlar için bir kez olmak üzere göz iris kaydı alınıyor.

Göz iris kaydı alınıyor
Bu işlemler sırasında açık cezaevindeki tutukluların hazırlayıp sunduğu çay ve kahve dahil her tür fast food yiyeceğin bulunduğu kafeteryadan yararlanmak mümkün. Tüm işlemler yapıldıktan sonra ayda bir yapılacak olan açık görüş salonuna girmek için yerden tavana kadar parmaklıklı turnikeden geçmeniz gerekiyor. Turnike, daha önce yapılan göz iris kaydını tanırsa ancak açılıyor. Aynı şekilde dışarı çıkarken de, göz iris kaydının tanımlanması gerekiyor. 4 ayrı açış görüş salonunun içinde, çocuk oyun alanı ile cam bölmeyle ayrılmış olan ve salonu yukarıdan gören gözetleme odası bulunuyor.

Koğuşlarda alarm

Tutuklu koğuşlarının bulunduğu her bir koridorun başında ve sonunda iki ayrı demir parmaklık var. Demir parmaklığın biri kilitlenmeden diğeri açılmıyor. Her bir koğuş kapısının yan duvarında  tutuklu ve hükümlü fotoğrafları bulunmakta. Üzerinde gözetleme penceresi olan her bir koğuş kapısı yemek ve televizyon odası olarak kullanılan salona açılıyor. Alt katta iki ayrı oda ve tuvalet banyo, merdivenle çıkılan üst katta ise 5 ayrı oda, iki tuvalet ve banyo bulunmakta. Her odanın kapısı içeriden de tutuklu  tarafından kilitlenebiliyor. Kapı dışarıdan yalnızca görevli tarafından anahtarla açılabiliyor. Tutuklu isterse odasını kilitleyebiliyor. Başka bir tutuklunun kendini rahatsız etmesi halinde alarm düğmesine basarak kontrol odasına sinyal gönderiyor. Kapı dışarıdan, görevliler tarafından anahtarla açılabiliyor.