Çocuk gelişimi konusunda ebeveynlerin birinci referans noktası her zaman tıp uzmanları olmalı. Bir çocuk büyürken onu düzenli olarak görecek, sağlık durumunu takip edecek iyi bir çocuk doktoru (pediatrist, pediatri uzmanı) seçmek şart. Bu çocuk doktoru hem çocuğunuzun rutin muayenelerini yapacak, hem de bir hastalık durumu olduğunda başvuracağınız ilk kişi olacak.
Mesleğini layıkıyla yapan pek çok doktor, hemşire ve sağlık personeli var. Çocuğunuzu muayeneye götürdüğünüzde doktorunuz size yeterince zaman ayırıyor, sorularınızı ilgiyle yanıtlıyor, acil durumlarda kendisine telefonla ulaşabiliyorsanız doktorunuzla aranızda bir güven ilişkisi kuruluyor. Çocuğunuzu büyütürken böyle tıp uzmanlarına denk geldiyseniz şanslısınız. Ancak doktorlar da sonuçta birer insan. Tüm doktorların aynı özen, ilgi ve bilgi seviyesinde olmadığını biliyoruz. Her birinin farklı kişilik özellikleri var ve karakterleri mesleklerine yansıyabiliyor. Bazı doktorlar maalesef ailelerin çocuk gelişimi konusundaki sorularını doyurucu bir şekilde yanıtlamıyor. En basidinden rutin muayenelerinde çocuğun boyunu/kilosunu/baş çevresini ölçerken ailelere bu rakamları bildirmiyor. Bazı doktorlara telefonla ulaşılamıyor. Kimi zaman da aşırı hasta sayısı nedeniyle hastalarına istedikleri özeni gösteremeyen, çok zor koşullarda çalışan doktorlar var. Bu yazımda Can’ın çocuk doktorunu seçerken dikkat ettiğimiz noktaları paylaşacağım.
1- Kişisel Referans
Çocuk doktoru seçerken ilk olarak çocuğu olan tanıdıklarınıza kendi doktorlarından memnun olup olmadıklarını sorarak işe başlayın. Elbette kişiden kişiye görüşler değişebilir. Bir ailenin iyi bulduğu bir doktoru başka bir aile beğenmeyebilir. Bu nedenle çocuk bakımı konusunda mümkün olduğunca size benzer görüşleri olan tanıdıklarınızın fikirlerine öncelik vermeniz sürprizlerle karşılaşma ihtimalinizi azaltır.
2- İnternet Araştırması
İnternet araştırması da günümüzde önemli bir referans kaynağı. Kendi şehrinizdeki çocuk doktorlarının isimlerini Google’da arayarak işe başlayabilirsiniz. Doktor isimlerini tespit ettikten sonra o doktorlar hakkında hastalarının yorumlarını/değerlendirmeleri okuyun. Amerika’da bu tür araştırmaları internetten yapmak çok kolay. İnsanlar bir doktorla ilgili olumlu ya da olumsuz bir tecrübe edindiklerinde, bunu internette paylaşmaktan üşenmiyorlar. Doktorların değerlendirildiği Health Grades, Vitals, RateMDs gibi pek çok websitesi var. Bu sitelerde doktorun diplomasından, uzmanlık alanlarına, aldığı ödüllerden, hasta yorumlarına kadar pek çok bilgi yer alıyor. Elbette her türlü internet yorumlarında olduğu gibi, bir doktoru beğenen olduğu kadar, beğenmeyen hastalar da olabiliyor. Ayrıca en mükemmel doktorun da muhtemelen yorgun olduğu ve bir hastasına gerekli ilgiyi gösteremediği bir gün mutlaka olabilir. İnternet araştırmasında önemli olan, yorum yapan kişilerden büyük çoğunluğunun olumsuz görüş bildirdiği doktorlardan uzak durmak.
Ayrıca doktorun kendine ait bir websitesi olması da mesleğine yatırım yaptığını belirten güzel bir gösterge. Bu websitesinde en basidinden özgeçmişi, muayenehanesinin yeri, iletişim bilgileri, çocuk bakım felsefesine dair ipuçları veren yazılar olması olumlu göstergeler.
İnternet araştırması yaparken doktorun gerçekten diplomalı bir doktor olup olmadığına da bakmalısınız. Bunu T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun websitesinden öğrenebilirsiniz.
3- Doktora Ulaşmak
Bir çocuk hasta olduğunda ebeveyni en çok zora düşüren durumlardan biri doktorun ulaşılamayacak kadar uzak olması. Özellikle trafiği yoğun olan büyük şehirlerde doktoru eve yakın bir yerden seçmek önem kazanıyor. Ne kadar ünlü ya da iyi bir doktorunuz olursa olsun, ihtiyaç duyduğunuzda muayenehanesine en fazla 20-30 dakikada ulaşamıyorsanız doktorunuzu değiştirmenizin zamanı gelmiştir.
Doktora email ya da telefon gibi alternatif kanallardan ulaşabiliyor olmanız da önemli. Elbette gün içinde çeşitli sebeplerle bizzat kendisine ulaşamayacağınız durumlar olabilir. Bu durumlarda asistanı/hemşiresi vasıtasıyla hastaya gerekli bilgiyi verecek donanımda olmalı.
Buna ilave olarak, doktorunuzun senelik izin ya da konferans nedeniyle muayenesinde olmadığı durumlar mutlaka olacak. Böyle zamanlarda çocuğunuzu bir doktora gösterebilmek için B planınız mutlaka olmalı. Birden fazla çocuk doktorunun çalıştığı klinikler ya da merkezler güzel bir seçim olabilir. Can’ın çocuk doktoru yaklaşık 10 doktorun çalıştığı bir merkezde bulunuyor. Bizim bir adet ana çocuk doktorumuz olmasına rağmen, o doktorun müsait olmadığı durumlarda diğer çocuk doktorlarına da gösteriyoruz.
4- Yaş / Tecrübe
Her ailenin bu konuda farklı bir fikri olabilir, ama, benim tercihim çok genç ya da çok yaşlı doktorlardan uzak durmak. Doktorun mezun olduğu okul ne kadar iyi bir okul olursa olsun, bana göre doktorluk mesleği biraz da tecrübeyle daha iyi bir noktaya geliyor. Bir doktor ne kadar çok değişik vaka görürse o kadar tecrübeleniyor ve teşhis yapması daha kolaylaşıyor. Bu nedenle okuldan yeni mezun olmuş ya da sadece 1-2 senelik pratiği olan bir doktor bana pek hitap etmiyor.
Bunun tam tersine mezuniyetinin üzerinden çok uzun süre geçmiş olan bir doktoru da tercih etmiyorum. Her ne kadar profesör seviyesinde olan doktorlar çok tecrübelenmiş olsa da, bu doktorlara ulaşmak, onlardan randevu almak çok zor, ücretleri de gereksiz bir şekilde pahalı. Anne/babalarımızın jenerasyonunda mesleğe başlamış olan bir doktorun çocuk sağlığı konularına bakış açısıyla, ondan 20-25 sene sonra tıp alanında eğitim görmüş olan bir doktorunki daha farklı olacaktır. Eğer bir doktor hala mezun olduğu dönemdeki terminoloji, yaklaşım ya da bakış açısını devam ettiriyor, tıp alanındaki gelişmeleri/yeni uygulamaları takip etmiyorsa, kısacası aynı dilden konuşmuyorsak bu tür bir doktoru tercih etmiyorum.
Bana göre en güzeli, mezuniyetinin üzerinden 8-10 sene geçmiş, belki doçent seviyesine ulaşmış, yeterince hasta bakarak tecrübesizliği üzerinden atmış, ancak mesleğiyle ilgili hala heyecan duyan ve bu konuda kendini geliştiren bir doktoru seçmek.
5- Bilgi
Doktorluk mesleği her meslek gibi sürekli değişim içinde. Doktorların mesleklerini iyi yapabilmeleri için tıp alanında çıkan yeni makaleleri takip etmeleri, konferanslara katılmaları önemli. Ayrıca gündemdeki sağlık konularından haberdar olmaları ve o konularda hastalardan gelebilecek sorulara bilimsel kaynaklar göstererek yanıt verebilmeleri gerek. Çocuğunun uyku sorunu danışarak yardım isteyen bir anneye “Çocuk uyumuyorsa, siz yatana kadar onu da oturtun. Nasılsa sonunda yorulup uyuyacaktır.” diyerek baştan savma yanıt veren bir doktor benden maalesef puan alamıyor.
Kimi zaman doktorun mezun olduğu okul da önem taşıyabilir. Ünlü bir okuldan mezun olmak doktorun iyi/başarılı bir doktor sayılması için tek gösterge olmasa da, iyi okullarda öğrencilerin gelişimini sağlayacak tıbbi araştırmalara, laboratuvarlara, ders gereçlerine ayrılan kaynaklar genellikle daha fazla.
6- Hastaya Yaklaşım
Doktorlar da nihayetinde bir hizmet veriyor. Bu hizmetin kalitesi önem taşıyor. Benim için sorularıma doyurucu yanıtlar veren, pozitif bir tutumu olan, çocuğa karşı nazik davranan/çocuk dilinden anlayan, bilgiyi aktarırken karşısındakini küçümseyici/azarlayıcı tavırlar takınmayan, tıbbi bilgileri herkesin anlayabileceği bir dilde anlatan, sürekli acelesi varmış gibi yapmayan, gerekli durumlarda diğer iyi uzmanlara yönlendirme yapan, acil durumlarda ulaşılabilen bir doktor diğerlerinden bir adım öne çıkıyor.
7- Mesleğine Yatırım Yapmak
Bir doktorun mesleğine yatırım yapması hem kendisine hem de hastalarına saygı gösteriyor olması demek. Ofisinin düzenli olması, mesleği için gerekli aletlerin/malzemelerin temiz ve güncel teknolojide olması, bekleme odasında meslek dergilerinin/ aileyle ilgili dergilerin göze çarpması, bekleme ve muayene odasında ufak çocukları meşgul edecek oyuncakların bulunması, senenin belli dönemlerinde mesleki konferanslara gidiyor olması ve bir internet sitesinin olması mesleğine yatırım yaptığının önemli göstergelerinden…
Son olarak doktorun kendisiyle direkt ilgili olmamakla beraber ofisindeki diğer elemanların kalitesi de önemli. Doktoru ziyaret ettiğinizde sizi karşılayacak danışma masası elemanlarının, muhasebe işlerine bakan elemanların ve doktorla beraber çalışan hemşire/asistanların temiz, nazik ve profesyonel olması da doktorun mesleğine yaptığı yatırımı gösterir. Diğer elemanların profesyonel olması sizin hayatınızı kolaylaştırır, güven verir.
8- Ebeveyn Olmak
Belki her doktor türü için geçerli değil, ancak bir çocuk doktorunun kendi çocuğunun da olması bence artı puan. Bir doktor çocuk sahibi olduğunda hastasıyla empati kurabilme yeteneğinin ve çocuklara yönelik bazı durumlar bizzat kendi çocuğunda yaşamış olmasından ötürü pratiğinin artmasını beklerim. Bir muayenehanede doktorun çocuklarının fotoğraflarını görmek, arada ufak da olsa çocuklarının yaşadığı birkaç anektodu duymak ya da benim çocuğumun bir rahatsızlığını açıklarken kendi çocuklarından örnek vermesi beni mutlu eder.
Sonuç Olarak…
Sonuç olarak bence çocuk doktoru seçerken kişisel referanslar ve internet araştırması ilk adımlar. Sağlık bakanlığı’nın sitesini kullanarak doktor adaylarınızın diplomalı bir doktor olduğundan ve kaç senedir/nerelerde çalıştığından emin olun. Doktor hakkındaki yorumları okuyun. Bu yollarla birkaç doktoru tespit ettikten sonra ofislerine telefon açarak ücretlerini öğrenin ve sizin sağlık sigortanızı kabul ettiğine emin olun.
Sonunda aralarından en çok içinize sinen doktora randevu alarak çocuğunuzla beraber gidin. Ofise ulaşırken yolda harcadığınız süreye ve arabanız varsa park kolaylığına dikkat edin. Doktor ofisinde sıranızı beklerken çevrenize göz gezdirin. Ofisin temizliği, çalışanların size yaklaşımı ve belki bekleme odasında duran diğer ebeveynlerle ufak birer sohbet ilk intibanızı oluşturacaktır.
Doktorun muayenehanesine girdiğinizde gözünüz açık olsun. Sizi karşılamasına, çevrenin temizliği/düzenine, çocuğunuza ve size yaklaşımına, sorduğunuz sorulara verdiği yanıtlara dikkat edin. Zaman içinde doktorunuzun bilgi birikimi ve ulaşılabilirliği konusunda da fikir sahibi olursunuz.
Umarım çocuk doktoru deneyiminiz her zaman olumlu olur. Eğer doktorunuzdan öğrenmek istediğiniz bir konuya doyurucu cevap alamıyorsanız başka bir ziyarette yeniden aynı soruyu başka bir açıdan sormayı deneyin. Unutmayın, doktorunuz da bir insandır ve onun da zor bir günü olabilir. Ancak sürekli sorduğunuz sorulara üstü kapalı yanıtlar veren, çocuğunuza ayıracak yeterli zamanı olmayan, karakter olarak kaba ve verdiği önerileri ebeveynlik felsefenizle örtüşmeyen bir doktoru ne kadar ünlü ya da tavsiye edilir olursa olsun değiştirmekten çekinmeyin. Güvenebileceğiniz, iyi bir doktor mutlaka bulacaksınız.
Siz de çocuk doktorunuzdan memnunsanız adını, bulunduğu şehri ve kısaca neden memnun olduğunuzu aşağıya yorum olarak bırakın. Böylece diğer ailelere de yardımcı olabilirsiniz. Şimdiden teşekkürler,