KEMERALTI, şüphesiz İzmir’in sembol mekanlarından biri. Ticaret dünyasındaki ve tüketim alışkanlıklarındaki önemli değişmelerin, Kemeraltı’nın eski öneminde de değişmelere yol açması kaçınılmazdı.
Nitekim de, öyle oldu.
Büyük alışveriş merkezleri ve hipermarketler, tüketicilerin sadece alışveriş yaptıkları değil, boş vakitlerini de değerlendirdikleri yerlere dönüştüğünden beri, Kemeraltı’nın esnaf profilinde bazı değişmeler de meydana geldi. Ortadan kalkan meslekler ve yenilerinin ortaya çıkması, bu değişikliklerde en fazla göze çarpanlar olabilir.
İzmir Ticaret Odası, son zamanlarda önemli araştırma ve yayın faaliyetleriyle kendini göstermiş bir kuruluştur. Son olarak Prof. Dr. Melek Göregenli yönetiminde hazırlanmış olan, Kemeraltı envanter çalışması da bunlardan biri sayılabilir.
Çalışmanın önsözünde, İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş, yüzyıllar boyunca İzmir ticaretinde çok önemli bir yere sahip olan bu çarşının, bugün de İzmir için belirlenen “Marka Kent” ve “Dünya Kenti” gibi vizyonunda da halen önemli bir yeri olduğunu hatırlatmaktadır.
Envanter çalışması kapsamında Kemeraltı’ndaki ofis, işyeri, mağaza, depo vb 12 bin 432 yapı birimine ulaşılarak 9 bin 300 kişiyle yüz yüze görüşmeler yapılmış.
Çalışmayı yöneten Prof. Dr. Göregenli ise konuyla ilgili olarak şu noktaya dikkate çekiyor: “İzmir’de doğmak İzmirli olmak için yeterli koşul değildir. Kemeraltı, İzmir’de doğan ve İzmir’e yaşamak için yerleşenlerin, İzmirli olma sürecinde hem tarihsel hem de güncel olarak en önemli öğelerden olagelmiştir. Kemeraltı, ticari potansiyelinin yanı sıra İzmir’in kimliğinin de en önemli mekânlarındandır.”
Böyle bir çalışmayla bir şehrin tarihsel ve güncel olarak, gerçekten de İzmir kimliğinin ayrılmaz bir parçası olan Kemealtı’nın envanterinin çıkarılması çok önemli bir iştir. Yine belediye yönetimlerinin bu çarşıdaki tarihi mekanların korunmasına destek vermeleri de çok gereklidir.
Ancak tarihi özellikler de taşıyan bazı kentsel mekanların sadece mekan olarak korunması, daha doğrusu yaşatılması çok zordur. Mutlaka bu mekanları bir sosyal doku olarak da dikkate almak gerekir.
Yani tamamen eski halinde yaşatmak gerçekçi değildir ama bu çarşının özelliğine uygun çeşitli meslek ve küçük üretimin de korunabilmesi gerekir.