‘Oylama akılsızca bir adımdı’

Alman Meclisi’nde 1915 Olayları’nı ‘soykırım’ olarak adlandıran karar tasarısı oylamasında çekimser oy kullanan Alman milletvekili Oliver Wittke, telefonla Milliyet’in sorularını yanıtladı. Almanya Şansölyesi Angela Merkel’in lideri olduğu Hıristiyan Demokratlar Birliği (CDU) üyesi Wittke, “Oylamayı, akıllıca olmayan bir adım olarak değerlendiriyorum. Alman Meclisi’ndeki oylamanın şu andaki duruma bir katkısı olacağını düşünmüyorum. Bununla Türkiye-Ermenistan ve Türkiye-Almanya arasındaki ilişkileri kastediyorum. 100 sene önce meydana gelmiş bir olayla ilgili tarihsel yargıya Türkiye ve Ermenistan arasında varılmalıdır” dedi. Olayların soykırım olup olmadığı sorusuna “evet ya da hayır diyemeyeceğini” söyleyen Wittke, “Bunu, sadece büyük bir katliam ve tehcir olarak tanımlayabilirim. Bu sorunun yanıtı iki ülke tarafından temin edilen katılımlarla kurulacak bir komisyonca aranmalıdır” cevabını verdi.

Tepki çok sert olmadı
Oylamanın Türkiye ile ilişkileri bozacağı yönündeki açıklamalar hakkında konuşan Alman vekil, “Bu Türkiye’ye bağlı bir durum. Türkiye’nin Berlin büyükelçisini çağırması, ilişkilerde bozulma olduğuna bir işaret olabilir ancak Türkiye’nin tepkisinin beklenen kadar sert olmadığını görünce rahatladım. Bu oylama Türkiye’ye karşı yürütülen bir oylama değildi. 100 sene önce meydana gelmiş, direkt olarak Türkiye ile bağlantısı olmayan bir oylama olduğunu düşünüyorum” şeklinde konuştu.

‘Baskı altında değildim’
1915 tasarısı, Federal Meclis’e tüm partilerin metin üzerinde uzlaşmasının ardından getirildi. Milletvekilleri partilerinin kararı doğrultusunda oy kullanırken, bazı vekillerin üzerinde baskı oluştuğu iddia edilmişti. Konu hakkında görüşünü sorduğumuz Wittke, “Benimle benzer şekilde düşünen vekilleri tanıyorum. Ancak onlar başka şekilde oy kullanmayı tercih etti” dedi. Wittke, vekillere hem Ermeniler hem de Türkler tarafından baskı yapıldığını söyledi. Alman vekil, “Partimde, benim kullandığım oyu eleştiren kişiler oldu ancak bu eleştirilerle hayatımı sürdürebilirim. Ben, Alman halkının seçtiği bağımsız bir milletvekili olarak, istediğim şekilde oy kullanabilirim. Ben kişisel olarak kendimi baskı altında hissetmedim ancak özellikle Türk kökenli milletvekilllerinin ve bazı Alman vekillerin baskı altına alındığını söylebilirim. Mektup ve birçok e-posta aldım ancak baskı altında değildim” şeklinde konuştu.

İki vekilden biri
Oylamada “evet” oyu kullanmayan iki vekilden biri olduğu için Türkiye’de gündem olduğunu aktardığımız Wittke, oylamada kendi düşüncesini ifade ettiğini belirtti. Wittke, ‘soykırım’ oylaması yapılması yerine, Türkiye’de ifade ve inanç özgürlüğü gibi çözülmeyi bekleyen birçok konu olduğunu söyledi. ‘Soykırım’ oylamasında çekimser oy kullanmasının ardından Almanya Meclis Başkanlığı’na dilekçe gönderen Wittke, “Konunun suçu işleyen ve mağdur kesimlerin katılımıyla gerçekleştirilmesi gereken kapsamlı ve uluslararası bir ortamda iddiaların ele alınması gerekmektedir” demişti.

Karara karşı rekor sayıda bireysel başvuru planı
Alman Meclisi’nin 1915 Olayları’nın ‘soykırım’ olarak nitelemesinin ardından, Almanya’da yaşayan Türk kökenli Alman vatandaşlarının, kararın iptali için Almanya Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapması planlanıyor. Almanya’da 1.5 milyonun üzerinde Türk kökenli Alman vatandaşı bulunurken, kampanyaya rekor sayıda başvuru yapılması gündemde. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) ‘soykırım suçu işlemiş ilgili ülke ve mahkemesi ya da uluslararası ceza mahkemesi soykırıma hükmedebilir’ kararının, Almanya Anayasa Mahkemesi’ne meclis kararının ‘yasal temeli’ olmadığı yönünde örnek olarak gösterilebileceği belirtiliyor. Vatan Partisi lideri Doğu Perinçek, İsviçre Parlamentosu’nun aldığı ‘soykırım’ kararının ardından, 1915 Olayları’na ilişkin açıklamaları nedeniyle ceza almış, daha sonra bu kararı AİHM’e taşımıştı.

AİHM, 1915 Olayları’nın meşru bir tartışma konusu olup, bu tarihte yaşananlara ilişkin farklı görüşlerin ifade özgürlüğünü koruması altında olduğunu açıklamıştı. Alman Meclisi’nin kararının ardından konuşan Perinçek, Türkiye’nin AİHM kararlarını emsal göstererek Almanya aleyhine Avrupa Konseyi’ne şikâyette bulunması gerektiğini söylemişti. Milliyet’in sorularını yanıtlayan Türk Alman Toplumu Başkanı Gökay Sofuoğlu, Almanya’da milletvekilleriyle görüşme yapacaklarını zira 1915 Olayları’nın ‘soykırım’ adı altında Almanya’daki eyaletlerde öğretilme planı yapıldığını ifade etti.